داستان شطرنج و تخته نرد

هیچ ميدانيد تخته نرد چگونه و توسط چه کسی ابداع شد و چه فلسفه زيبا و عبرت آموزی در پس آن نهان است؟ تخته نرد توسط بزرگمهر ابداع شد و اما داستان پيدايشش:

در زمان پادشاهی انوشيروان خسرو پسر قباد، پادشاه هند «ديورسام بزرگ» برای سنجش خرد و دانايی ايرانيان و اثبات برتری خود شطرنجی را که مهره های آن از زمرد و ياقوت سرخ بود، به همراه هدايايی نفيس به دربار ايران فرستاد و «تخت ريتوس» دانا را نيز گماردهء انجام اين کار ساخت. او در نامه‌ای به پادشاه ايران نوشت: «از آنجا که شما شاهنشاه ما هستيد، دانايان شما نيز بايد از دانايان ما برتر باشند. پس يا روش و شيوهء آنچه را که به نزد شما فرستاده‌ايم (شطرنج) بازگوييد و يا پس از اين ساو و باج برای ما بفرستيد». شاه ايران پس از خواندن نامه چهل روز زمان خواست و هيچ يک از دانايان در اين چند روز چاره و روش آن را نيافت، تا اينکه روز چهلم بزرگمهر كه جوانترين وزير انوشيروان بود به پا خاست و گفت: «اين شطرنج را چون ميدان جنگ ساخته‌اند كه دو طرف با مهره های خود با هم می جنگند و هر كدام خرد و دورانديشی بيشتری داشته باشد، پيروز می شود.» و رازهای کامل بازی شطرنج و روش چيدن مهره ها را گفت. شاهنشاه سه بار بر او درود فرستاد و دوازده هزار سکه به او پاداش داد. پس از آن «تخت ريتوس» با بزرگمهر به بازی پرداخت. بزرگمهر سه بار بر تخت ريتوس پيروز شد. روز بعد بزرگمهر تخت ريتوس را به نزد خود خواند و وسيلهء بازی ديگری را نشان داد و گفت: اگر شما اين را پاسخ داديد ما باجگزار شما می شويم و اگر نتوانستيد بايد باجگزار ما باشيد.» ديورسام چهل روز زمان خواست، اما هيچ يک از دانايان آن سرزمين نتوانستند «وين اردشير» را چاره گشايی کنند و به اين ترتيب شاه هندوستان پذيرفت كه باجگزار ايران باشد

تخته نرد : کره زمين

30 مهره : نشان گر 30 شبانه روز يک ماه

24 خانه : نشانگر 24ساعت شبانه روز

4 قسمت زمين : 4 فصل سال

5 دست بازی: 5 وقت يک شبانه روز

2 رنگ سياه و سپيد : شب و روز

هر طرف زمين 12 خانه دارد : 12 ماه سال

زمين بازی : اسمان

تاس: ستاره بخت و اقبال

گردش تاس ها : گردش ايام

مهره ها: انسان ها

گردش مهره در زمين: حرکت انسان ها (زندگی )

برداشتن مهره در پايان هر بازی : مرگ انسان ها

اعداد تاس

1 : یکتایی و خداپرستی

2 : آسمان و زمين

3 : پندار نيک ؛ گفتار نيک ، کردار نيک

4 : شمال ، جنوب، شرق، غرب

5: خورشيد ؛ ماه ، ستاره ، آتش ، رعد

6 : شش روز آفرینش