توران
بر طبق داستانهای ملی ايران نام
بخشی از قلمرو پادشاهی فريدون شاه
بوده است كه فريدون به پسر ميانی
خود تور واگذار كرد و به نام او توران
خوانده شد.
به
روايت شاهنامه توران سرزمين تركان
و چينيان بود كه بوسيله رود جيحون
از ايران جدا می‌شد.
جنگهای
ايرانيان و تورانيان از زمان منوچهر
آغاز شد.
وی
تور را به قتل رساند و جنگهايی طولانی
بين دو كشور آغاز شد كه بخش مهمی
از داستانهای ملی و حماسی ايران را
تشكيل میدهد.
در
اوستا كلمه تور به صورت تورا TURA
و
كشور توران توری يانا آمده است.
محل
قوم تور در اوستا در حوالی گنگ دژ
ياد شده كه ظاهرا در حوالی خوارزم
و در ماوراءالنهر بوده است.
آنچه
كه مسلم است تورانيان قديم كه
در عصر اوستايي می زيسته‌اند ترك
نبودند ولی چون ايرانيان همواره
از سوي اين هم نژادان سكايی الاصل
و آريانژاد خود در عذاب و مشكل بودند
و خاطره حملات تورانيها در اذهان
آنها باقی مانده بود بعدها اقوام
ترك نژادی را كه در دوره ساسانيان
به ايران حمله كردند تورانی خواندند
و نام ترك را به توراني‌های قديم
نيز اطلاق كردند.
نويسندگان
مسلمان ايرانی و عرب نيز معمولا به
ماوراءالنهر و سرزمين بين سيحون و
جيحون توران زمين می گفته‌اند.
بزرگترين
شاه تورانی پس از تور، پشنگ و پس
از آن افراسياب بوده است.ارجاسب
ديگر پادشاه قدرتمند توران زمين بود
كه او را از قبيله هونها دانسته‌اند.
پشنگ،
افراسياب،گرسيوز، ارجاسب و پسران
ويسه از دشمنان ايران بودند كه
صدها سال با پهلوانان ايران جنگيدند
وبسياری از سپاهيان ايران را به
قتل رساندند.
در
بين تورانيان البته دلاورانی نيز
بودند كه مخالف جنگ و ستيز با همسايه
خود بودند و از جمله اغريرث دلير
خواهان پايان تخاصمات و دشمني‌ها
بين ايران و توران زمين بود.
وی
كه برادر افراسياب بود در جنگ
افراسياب با نوذر بعضی از اسرای ايرانی
را آزاد كرد و به جرم دل داشتن به
ايرانيان بدست برادرش به قتل
رسيد.
پيران
پسر ويسه نيز دلاوری خردمند و مهربان
و در عين حال فرمانبردار و مطيع و
وطن دوست بود و نسبت به سياوش و
فرزند او كيخسرو مهری فراوان داشت.
وی
نيز سرانجام بدست گودرز گوشوارگان
يكی از پهلوانان بزرگ ايران به
قتل رسيد.
تورانيان
در مجموع بزرگترين دشمنان ايران
(پس
از ديوان)
بودند
و مهمترين جنگهای پهلوانی ايرانيان
با اين قوم صورت گرفته است.
شديدترين
جنگهای ايران و توران در زمان كيكاوس
بود و رستم پهلوان نامدار ايرانی
شكستهای سختی بر تورانيان وارد آورد.
داستان
جنگهای دو كشور و پادشاهان تورانی از
زيباترين داستانهای ملی ايران است
كه مورد تجزيه و تحليل نويسندگان
و محققان بزرگ قرار گرفته است.
اين
داستانها بخشی از فرهنگ جدا نشدنی
مردم ايران است و سرگذشت پادشاهان
اين قوم هنوز سينه به سينه از
پدران به پسران منتقل مي‌شود.
منابع:
۱
ـ اسلامی ندوشن، محمدعلی:
سر
و سايه فكن، تهران، انجمن خوشنويسان
ايران، ۱۳۶۹.
۲
ـ فردوسی، ابوالقاسم:
شاهنامه،
تهران، نشر قطره، ۱۳۷۶.
۳
ـ مشكور، محمد جواد:
ايران
در عهد باستان، تهران، اشرفی، ۱۳۶۳.
۴
ـ لسترنج، گامی:
جغرافيای
تاريخی سرزمينهای خلافت شرقی،
تهران، علمی و فرهنگی،۱۳۶۴.
