یکشنبه، مرداد ۰۶، ۱۳۹۸
شنبه، تیر ۲۹، ۱۳۹۸
اسطوره ها و افسانه ها - اهريمن
اهريمن
خدای بديها و زشتی هاست.
در
دين زرتشتی و ادبيات اوستايی اين
خدا سر منشا بدی،زشتی، پليدی، تاريكی،
جهل و ستم است و كليه امور شر و پليد
در عالم زاده اين خرد خبيث است.
اهريمن
در اوستا به نام انگره مينو آمده
و در زبان پهلوی به اهريمن تبديل
شده است.
در دين زرتشت اين خدای خبيث نيز خود بنوعی زاده اهورامزدا است و در مقابل سپنته ميئينو(خرد مقدس) ]كه در آغاز پيدايش مزديسنا در رأس شش امشاسپند بوده است[ قرار دارد. زندگی وحيات در آئين زرتشتی عبارتست از نزاع اين دو قوه يعنی مبارزه قوای خير و قوای شر.
بعضی از دانشمندان دين زرتشت را دينی مبتنی بر يكتاپرستی ناقص دانسته‌اند كه در آن دوخدای خير و شر اهورامزدا و اهريمن در حال جنگ و ستيزند كه در نهايت خدای خير بر اهريمن پيروزمی شود. آنان معتقدند زرتشت جهان را آوردگاه دو قوه ابدی خير (اهورامزدا) و شر (اهريمن) دانسته‌است كه هر دو نه فقط در امور معنوی و اخلاقی بلكه در قلمرو امور مادی و جسمانی نيز تجلی دارند.براساس اين تعاليم قلمرو خير و شر در همه جهان بين هرمزد و اهريمن مورد تنازع است و اگرچه خير و شر هردو ازلی و اصيل بشمار می آيند ولی هر دو ابدی نيستند بلكه سرانجام غلبه نهايی از آن اهورامزدا است كه خير را ابدی و سرمدی می كند و قوای شر و در رأس آن اهريمن را مقهور و نابودمی سازد. انسان در اين تنازع دائم بين اهورامزدا و اهريمن بايد راه خود را انتخاب كند و به يكی از اين‌دو قوه خير يا شر بپيوندد و آينده خود را در جهان بعدی رقم زند. پاس داشتن آب و آتش و خاك ازآلودگی، پاس داشتن جانوران ايزدی از گزند و آسيب، پاس داشتن آيين كدخدايی و كشاورزی،
كشتن خرفستران و جانوران زيان‌آور، پرهيز از بيكاری و... جملگی نيروی هرمزد را افزايش می دهد و اهريمن را ضعيف و ناتوان می كند.
در بند هش (بندهشن) تاريخ آفرينش عالم و عمر دنيا بالغ بر دوازده هزار سال آمده است. در سه‌هزار سال نخستين عالم، اهورمزدا (عالم روشنی) و اهريمن (عالم تاريكی) در جوار يكديگر آرام‌می زيسته‌اند، عالم روشن در بالا و عالم ظلمانی در پايين قرار داشته و هوا فاصله آنها بوده است.مخلوقات اهورمزد در اين سه هزار سال (مينوگيها) بودند، سپس اهريمن نور را در نور ديد و درصددنابودی آن برآمد. اوهرمزد كه از آينده آگاهي داشت مصافی بمدت نه هزار سال باوی طرح افكند و به اهريمن هشدار داد كه در جدال سخت آنان عالم ظلمت شكست خواهد يافت. اهريمن از اين خبر به‌وحشت افتاد و مجددا بعالم تاريكی افتاد و سه هزار سال بيحركت ماند. اهورامزدا در اين مدت دست به آفرينش جهان زد و گاو نخستين و اولين انسان بنام كيومرث را خلق كرد. پس از آن اهريمن به‌مخلوقات اوهرمزد حمله كرد و گاو كيومرث را كشت و عناصر آلوده را خلق كرد و دوره آميزش نور وظلمت آغاز شد كه سه هزار سال بطول انجاميد. پس از آن زرتشت پيامبر بدنيا آمد و در آخرين سه‌هزاره عالم كه از زمان تولد وی آغاز می شود هر هزار سال يك سوشيانت ظهور می كند. در آخرين هزاره سوشيانت خالص تولد می يابد و پس از جنگی سخت با اهريمن و ديوان همراه وی، سپاه اهريمن درهم می شكند و اهريمن الي الابد در ظلمات فرو می رود.
در آئين زروانيت، زروان خدای اصيل قديم دارای دو فرزند شد كه يكی از آنها هرمزد بود (كه پدربرای خلق او قربانيهای زيادی كرده بود) و سپس اهريمن كه زاده شكست و ترديد زروان بود بدنيا آمد و سرانجام جنگ بين هرمزد و اهريمن آغاز شد.
در اسطوره‌های قديم ايرانی، اهريمن يكی از خدايان قديم آريايی تصور شده است كه مدت زمان‌زيادی مغلوب طهمورث بود و سرانجام او را مغلوب كرد.
اهريمن در ادبيات شعری بعد از اسلام نيز راه يافته و شعرای برجسته ايرانی آن را مظهر ناپاكی ودروج ناميده‌اند كه ديوان و موجودات شر و موذی از بطن وی زائيده می شوند.
***
بدين دليل همی مانوی درست كنند
كه خير هست زيزدان و شر زاهريمن
****
روز در چشم من چو اهريمن است
بند بر پای من چو ثعبا نيست (مسعود سعد سلمان)
****
ای ستمگر فلك ای خواهر اهرامن
من ندانم كه چه افتاده ترا با من (ناصرخسرو)
****
خجسته پی و نام او زرد هشت
كه آهرمن بدكنش را بكشت (دقيقی)
****
اگر اهرمن جفت يزدان بدی
شب تيره چون روز رخشان بدی
همه ساله بودی شب و روز راست
بگردش فزونی نبودی، نه كاست
بگنجد جهان آفرين درگمان
كه او برترست از گمان و مكان (فردوسی)
****
گردبادی گر نگردی، گرد خاكی هم مگرد
مرد يزدان گرنباشی، جفت آهرمن مباش (سنائی)
****
ستيزآوری كار آهرمن است
ستيزه بپرخاش آبستن است (اسدی)
منابع:
در دين زرتشت اين خدای خبيث نيز خود بنوعی زاده اهورامزدا است و در مقابل سپنته ميئينو(خرد مقدس) ]كه در آغاز پيدايش مزديسنا در رأس شش امشاسپند بوده است[ قرار دارد. زندگی وحيات در آئين زرتشتی عبارتست از نزاع اين دو قوه يعنی مبارزه قوای خير و قوای شر.
بعضی از دانشمندان دين زرتشت را دينی مبتنی بر يكتاپرستی ناقص دانسته‌اند كه در آن دوخدای خير و شر اهورامزدا و اهريمن در حال جنگ و ستيزند كه در نهايت خدای خير بر اهريمن پيروزمی شود. آنان معتقدند زرتشت جهان را آوردگاه دو قوه ابدی خير (اهورامزدا) و شر (اهريمن) دانسته‌است كه هر دو نه فقط در امور معنوی و اخلاقی بلكه در قلمرو امور مادی و جسمانی نيز تجلی دارند.براساس اين تعاليم قلمرو خير و شر در همه جهان بين هرمزد و اهريمن مورد تنازع است و اگرچه خير و شر هردو ازلی و اصيل بشمار می آيند ولی هر دو ابدی نيستند بلكه سرانجام غلبه نهايی از آن اهورامزدا است كه خير را ابدی و سرمدی می كند و قوای شر و در رأس آن اهريمن را مقهور و نابودمی سازد. انسان در اين تنازع دائم بين اهورامزدا و اهريمن بايد راه خود را انتخاب كند و به يكی از اين‌دو قوه خير يا شر بپيوندد و آينده خود را در جهان بعدی رقم زند. پاس داشتن آب و آتش و خاك ازآلودگی، پاس داشتن جانوران ايزدی از گزند و آسيب، پاس داشتن آيين كدخدايی و كشاورزی،
كشتن خرفستران و جانوران زيان‌آور، پرهيز از بيكاری و... جملگی نيروی هرمزد را افزايش می دهد و اهريمن را ضعيف و ناتوان می كند.
در بند هش (بندهشن) تاريخ آفرينش عالم و عمر دنيا بالغ بر دوازده هزار سال آمده است. در سه‌هزار سال نخستين عالم، اهورمزدا (عالم روشنی) و اهريمن (عالم تاريكی) در جوار يكديگر آرام‌می زيسته‌اند، عالم روشن در بالا و عالم ظلمانی در پايين قرار داشته و هوا فاصله آنها بوده است.مخلوقات اهورمزد در اين سه هزار سال (مينوگيها) بودند، سپس اهريمن نور را در نور ديد و درصددنابودی آن برآمد. اوهرمزد كه از آينده آگاهي داشت مصافی بمدت نه هزار سال باوی طرح افكند و به اهريمن هشدار داد كه در جدال سخت آنان عالم ظلمت شكست خواهد يافت. اهريمن از اين خبر به‌وحشت افتاد و مجددا بعالم تاريكی افتاد و سه هزار سال بيحركت ماند. اهورامزدا در اين مدت دست به آفرينش جهان زد و گاو نخستين و اولين انسان بنام كيومرث را خلق كرد. پس از آن اهريمن به‌مخلوقات اوهرمزد حمله كرد و گاو كيومرث را كشت و عناصر آلوده را خلق كرد و دوره آميزش نور وظلمت آغاز شد كه سه هزار سال بطول انجاميد. پس از آن زرتشت پيامبر بدنيا آمد و در آخرين سه‌هزاره عالم كه از زمان تولد وی آغاز می شود هر هزار سال يك سوشيانت ظهور می كند. در آخرين هزاره سوشيانت خالص تولد می يابد و پس از جنگی سخت با اهريمن و ديوان همراه وی، سپاه اهريمن درهم می شكند و اهريمن الي الابد در ظلمات فرو می رود.
در آئين زروانيت، زروان خدای اصيل قديم دارای دو فرزند شد كه يكی از آنها هرمزد بود (كه پدربرای خلق او قربانيهای زيادی كرده بود) و سپس اهريمن كه زاده شكست و ترديد زروان بود بدنيا آمد و سرانجام جنگ بين هرمزد و اهريمن آغاز شد.
در اسطوره‌های قديم ايرانی، اهريمن يكی از خدايان قديم آريايی تصور شده است كه مدت زمان‌زيادی مغلوب طهمورث بود و سرانجام او را مغلوب كرد.
اهريمن در ادبيات شعری بعد از اسلام نيز راه يافته و شعرای برجسته ايرانی آن را مظهر ناپاكی ودروج ناميده‌اند كه ديوان و موجودات شر و موذی از بطن وی زائيده می شوند.
***
بدين دليل همی مانوی درست كنند
كه خير هست زيزدان و شر زاهريمن
****
روز در چشم من چو اهريمن است
بند بر پای من چو ثعبا نيست (مسعود سعد سلمان)
****
ای ستمگر فلك ای خواهر اهرامن
من ندانم كه چه افتاده ترا با من (ناصرخسرو)
****
خجسته پی و نام او زرد هشت
كه آهرمن بدكنش را بكشت (دقيقی)
****
اگر اهرمن جفت يزدان بدی
شب تيره چون روز رخشان بدی
همه ساله بودی شب و روز راست
بگردش فزونی نبودی، نه كاست
بگنجد جهان آفرين درگمان
كه او برترست از گمان و مكان (فردوسی)
****
گردبادی گر نگردی، گرد خاكی هم مگرد
مرد يزدان گرنباشی، جفت آهرمن مباش (سنائی)
****
ستيزآوری كار آهرمن است
ستيزه بپرخاش آبستن است (اسدی)
منابع:
۱ ـ معين، محمد: مزديسنا و ادب فارسی (2 جلد)، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۵۵.
۲ ـ كريستن سن، آرتور: ايران در زمان ساسانيان، ترجمه رشيد ياسمی، تهران، انتشارات اميركبير،۱۳۶۷.
۳ ـ زرين‌كوب، عبدالحسين: تاريخ ايران بعد از اسلام، تهران، انتشارات اميركبير، ۱۳۵۵.
۴ ـ تاريخ مردم ايران، ايران قبل از اسلام، تهران، انتشارات اميركبير، ۱۳۶۸.
۵ ـ تاريخ ايران كمبريج (جلد سوم)، تهران، انتشارات اميركبير، ۱۳۶۳.
۶ ـ ناس، جان: تاريخ جامع اديان، ترجمه علی اصغر حكمت، تهران، انتشارات و آموزش انقلاب‌اسلامی، ۱۳۶۲.
۷ ـ موله.م: ايران باستان، ترجمه ژاله آموزگار، تهران، انتشارات توس، ۱۳۶۰.
شنبه، تیر ۱۵، ۱۳۹۸
حق مسلم یا خیانت آشکار؟
در
روزگاری که دولت ایران برای داشتن نیروگاه
اتمی تا به این حد خوار و ذلیل شده و اقتصاد
ایران بخاطر آن فرو پاشیده است,
بد
نیست که بدانیم چرا جمهوری اسلامی عباسعلی
خلعتبری وزیر امور خارجه ایران در دوران
سلطنت محمدرضا پهلوی را اعدام کرد؟ دليل
اصلی اعدام وی -
وزیر
امور خارجه ایران در کابینه هویدا -تهيه
و امضاء کننده پیمان معروف الجزایر -
تلاش
و نقش او برای تنظیم قرارداد احداث نيروگاه
اتمی بوشهر بود.
عباسعلی
خلعتبری در فروردین ۱۳۵۸ به جرم شراکت در
پایمال سازی اموال مسلمین در دادگاه
انقلاب محکوم به اعدام شد و این حکم در
زندان قصر بلافاصله به اجرا درآمد.
سه‌شنبه، تیر ۱۱، ۱۳۹۸
در زمان قاجار رشوه خواری اسم ديگر داشت
گويند
روزی ناصرالدين شاه به مستوفی الممالك
می گويد:
اين
رسوم چيست؟ ...
جناب
آقا به خونسردی جواب ميدهد:
يك
چيز است به اسامی مختلف:
در
حضور مبارك، تقديمی است.
نزد
علما، حق الجعاله.
در
بازار، حق العمل.
به
مستوفيها كه ميرسد، اسمش رسوم است.
به
جای رشوه «
رسوم
» ميگفتند
و پرداخت رسوم امری مرسوم شده بود.
ميرزا
حبيب الله شاعر كه خود نيز از صاحب لقبان
بود و « بديع
السلطنه »
لقب
داشت، شعری در اين باره دارد:
زنهـار
از فـراق تـو زنهـار، ای رسوم كردی تو روز
روشن ما تار، ای رسوم
ايدون
خوشا به حالت مستوفيان كه باز دارند با
تو جمله سر و كار، ای رسوم
اشتراک در:
پست‌ها (Atom)