شنبه، مهر ۰۸، ۱۳۹۱

بارگاه داد انوشیروان عادل و عاقبت آن


برگرفته از كتاب هزار دستان نوشته اسكندر دلدم

در ميان شهرهايی که تاريخ و سرگذشتی دارند ، « تيسفون » هم سرنوشت خواندنی دارد .
در زمان اشكانيان ، پايتخت كشور شاهنشاهی ايران شهر تيسفون بود كه بزرگی و عظمت آن در دنيای آن روزگار زبانزد ساير ملل و اقوام جهان بود .
پادشاهان اشكانی كه در قصرهای باشكوه و مجلل تيسفون حكم می راندند ، پشت امپراتوری های معظم آن روزگار ، نظير امپراتوری روم را به لرزه در مي آوردند .
يك زمانی هم در آنجا جشن های باشكوه می گرفتند و پرچم های رومی ها را كه «سورنا» سپهسالار بزرگ اشكانی در جنگ با «كراسوس» گرفته بود برای نشان دادن قدرت و عظمت نيروی ايران در خيابان های شهر تيسفون می گردانيدند .
وقتی كه ساسانيان روی كار آمدند ، تيسفون رونق و آبادانی بيشتری يافت و انوشيروان دادگر ، طاق بزرگی در آنجا ساخت كه به اسم «طاق خسرو» يا «بارگاه انوشيروان» معروف شد . انوشيروان عادل زنجير بزرگی از قصر خود آويخت كه در يك سر آن زنگ بزرگی بود و هر كس شكايت و درد و مشكلی داشت (كه فرمانداران و مسئولين مملكت به آن رسيدگی نمی كردند ) ، آن را تكان می داد تا صدای زنگ به گوش شاهنشاه ايران برسد و به شكايت او رسيدگی كند .
بعد از حمله اعراب به ايران ، عرب های بدوی ، فرش معروف بهارستان را كه بزرگترين فرش بافته شده در تاريخ است ، تكه تكه كرده و هر تكه آن را يك اعرابی به سرقت برد . ( از اين فرش هم اكنون يك قطعه كوچك در موزه آرميتاژ شهر لنينگراد نگهداری می شود . )
يكی از هزاران جنايت اعراب پش از حمله به ايران ، تخريب اين بارگاه عدل و داد است . حضرت علي عليه السلام امام اول شيعيان در روز عيد نوروز در طاق كسری نماز گذارد . عقيده آن حضرت اين بود مردمانی كه چنين بناهای باشكوهی ساخته اند ، شايسته تقديس و احترام يم باشند .
داماد پيامبر اسلام (ص) – كه خود سمبل عدل است – مباهات كرده بود در زمان ملك عادلی به دنيا آمده است ، و در طاق كسری ، ساخته همان ملك عادل در روز عيد نوروز نماز خواند و تقديس خداوند را به جای آورد .
بعد از سلطه اعراب بر ايران اين اقوام بدوی و غير متمدن كه به همه مظاهر تمدن ، بيگانه و بعضا مخالف بودند اقدام به تخريب بناهای با شكوه در شهرهای مختلف ايران نمودند و از اين جمله طاق كسری را هم خراب كردند . اما بنای عظمت طاق كسری چون محكم ساخته شده بود به آسانی خراب نمی شد . ابوجعفر خليفه عباسی از كسانی بود كه به طاق كسری خيلی خسارت وارد آورد .
وقتی كه ابوجعفر می خواست «هاشميه» پايتخت خود را به محل بهتری انتقال دهد ، محل فعلی شهر بغداد را كه در آن وقت موسوم به «باغ داد» بدو انتخاب كرد . «باغ داد » نام باغی بود كه انوشيروان عادل مبان «نهروان» و دهكده «كرخ»ساخته بود . ابوجعفر يكشب در انجا اقامت كرد . آنجا را پسنديد و دستور داد كه از شام و موصل و جبل و كوفه ،‌مهندسين و استادانی برای طرح ريزی و ساختن شهر احضار و استخدام شوند . بزودی خط دور شهر را كشيده و خود منصور نخستين خشت بنای شهر را با دسن خود كار گذاشت .
برای احداث شهر جديد «بغداد»مصالح لازم بود و منصور دستور داد تا ايوان سر به فلك كشيده كسری (طاق كسری) را خراب كرده و مصالح آن را برای احداث بنای شهر بغداد بياورند و برای انجام ان كار با «خالد برمكی» صحبت كرد .
خالد برمكی او را از انجام اين عمل زشت منع كرد و به منصور گوشزد كرد چون حضرت محمد (ص) افتخار نموده است در زمان ملك عادلی به دنيا امده و مولی علی (ع) نيز در عيد نوروز در آنجا نمازگذارده، خراب كردن بارگاه انوشيروان عادل ، كار زشتی است كه در تاريخ باعث لعن و نفرين عراب خواهد شد .
منصور خليفه عباسي نصيحت واندرز خالد برمكی را به گوش نگرفت و دستور داد ديوان مدائن را خراب كرده و مصالح آن را به بغداد حمل نمايند .
از اين بنای عظيم كه روزگاری جايگاه دادخواهی مظلومان و ستمديدگان بوده است امروز فقط چند ديواره خشت و گلی و قسمتی از طاق كسری باقی مانده است .
قرن ها می گذرد اما ياد انوشروان دادگر و ايوان مدائن در دل عدالت جويان جهان ، زنده است و لعن و نفرين بر مهاجمان به ايران ابدی........
ايرانيانی كه برای زيارت بقاع متبركه به عراق می روند ، هنگامی كه مقبره «سلمان فارسی» را د تيسفون بازديد می كنند ، مسافت ديگری هم قدم رنجه كرده و برای ديدار و تماشای بارگاه خسرو انوشيروان می روند و ايوان مدائن را آئينه عبرت خويش مي سازند .
هان ای دل عبرت بين ، از ديده نظر كن هان*
ايـــوان مــدائـــن را ، آئــينه عبـــرت دان*
بسياری از شيعيان نيز به ياد پيشوای خود ، در مكتنی كه يك روز آن بزرگوار در روز عيد نوروز نماز گذاشته است ،‌نماز می خوانند . اين نماز نه فقط به ياد آنها می آورد كه اين خرابه ها نمونه تمدن وسيع و كهنسال كشوری است كه يك روز بر قسمت بزرگی از جهان فرمانروايی داشته و برخلاف اعراب كه بت پرست بوده اند ، يكتا پرست بوده است
.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر