آداب و رسوم کفن و دفن در ایران باستان

یافته های فراوانی وجود دارد که ایرانیان در عصر هخامنشی مردگان خود را دفن می کرده اند. دفن مردگان تنها دلیل قابل استفاده علیه این برداشت است که هخامنشیان زرتشتی بوده اند. اما در عین حال اشاره های زیادی نیز در سنگ نبشته های تخت جمشید ثابت می کند که دین زرتشت از اعتبار زیادی برخوردار بوده و شاه به آن گرایش داشته است. باید توجه داشت که رسم زرتشتیان در ابتدا دفن مردگان بوده است و رها کردن مردگان در دخمه های مرگ که هنوز هم معمول است پدیده ای است ثانوی که هنوز هم معمول است پدیده ای است ثانوی که تحت نفوذ مغان معمول شده است.

از زمان هخامنشیان گورهای زیادی از سراسر امپراطوری به دست آمده که همه گواه دفن مردگان است. در بخش های زیادی از شاهنشاهی ایران معمول بود که مردگان را کف خانه دفن کنند. این رسم در بین النهرین ، در سوریه و در فلسطین هم جاری بود. کف گلین این خانه ها را ، در حاشیه دیوارها می کندند و مرده را در آن قرار می دادند. در خانه های اشرافی تر و محکم تر به جای کف حیاط ، کف اتاق را می شکافتند. شیوه ساده تدفین پیچیدن مرده در کفن و خاک کردن آن ها بود. نوع تجملی تر این بود که مرده را در گلی ذخیره آذوقه جای می دادند و سپس در گودالی می گذاردند. ظاهراً برای این کار از کندوهای لب پریده و گاهی هم شکسته هم استفاده می شده است. برای کودکان خردسال از تشت و لگن و خمره های گلی استفاده می شد.

افراد ثروتمند و متمول ترها می توانستند از تابوت شخصی که خود سفارش می داده اند .استفاده کنند.این تابوت ها معمولاً از گل بود و سرپوشی از تخته داشت . معمولاًشکل تابوت های تجملی ایرانی ها در قسمت پا مثلثی و در قسمت سر به صورت دایره بود. تابوت های مسین بسیارگران قیمت تری هم به شکل تابوت های گلی ساخته می شد دونمونه کاملا سالم از این گونه تابوت ها در اور پیدا شده است که از ابزار و آلات درونشان پیداست که از دوران هخامنشیان است. در داخل یکی از این دو تابوت ، تابوت چوبی دیگری به همان شکل تابوت مسیجای داشت این یکی نیز از چوب بود. روی تابوت مسی دیگر قوسی از آجر زده ده بود. نوارهایی از برنز که مانند کمربند میان تابوت را گرفته ، از زیبایی خاصی برخوردار است. در این نوارها نقش قوچ و گل کنده شده است. تابوت مسینی که در زیویه به دست آمده نیز شباهت زیادی به این تابوت دارد. تابوت مسی که در شوش پیدا شده است بیش تر شبیه به یک وان بیضی شکل است که لبه دارد و در قسمت پایین گرد نیست. در نزدیکی تخت جمشید گورستانی با ویژگی های خاصی پیدا شده است. تابوت ها از سفال و قسمت پایینشان گرد است ، البته قسمت پایین باریک تر از قسمت های بالای تابوت است. سرپوش این تابوت ها هم از سفال و کمی محدب است. به عقیده باستان شناسان از این گورستان در زمان هخامنشیان متأخر و همچنین در زمان اشکانیان استفاده می شده است.

 

در گور شوش چند زن کنار هم دفن شده اند و زیور آلات زیادی نظیر گردنبند ، دست بند ، گردن بند مروارید و گوشواره کنار آن ها یافت شده است. در گورهای ساده تر نیز لا اقل سنجاق لباس ، انگشتر و یا مهر کنار جسد یافت می شده است.