فردگرایی بهتر است یا گروه گرايی؟

در ایران اکثرا آدم های فردگرا هستند همه تفریحات ما از زندگی خلاصه میشود در یک خلوت دنج بدون مزاحم

 

حکومت های پادشاهی ایران از اون خلفای عباسی صفاریان و غزنویان گرفته تا دوره قاجار همه از فعالیت های جمعی و دسته و گروه شدن مردم می ترسیدند البته ناگفته نماند حکومت جمهوری اسلامی دورگه کمونیستی و آخوندیسم هم می ترسد حکومتهای این چنینی نگران جوشش و جنبش هایی از بطن این تجمع ها هستند به همین دلیل همه این حکومتها از طریق ایادی و انصار خود سعی میکردند بدبینی و بی اعتمادی را جایگزین تفاهم اعتماد و مشارکت گروهی کنند ما یاد گرفته ایم فردگراشویم و نسل ما آموخت باتکیه برضربالمثل هایی از جنس همین تفکر غالب مثل هر کس به فکر خویش است و غیره از فعالیتهای گروهی بپرهیزد

مسئله فردگرایی ریشه در تاریخ چند هزار ساله ما ایرانیان دارد ما کمتر طی تاریخ سیاسی و اجتماعی کشورمان توانسته ایم گروه هایی منسجم را داشته باشیم چنانکه اگر طی یک برهه از زمان گروه هایی هم مانند گروه های سیاسی فرهنگی سیاه جامه گان سربداران و یا حتی امیرکبیری شکل گرفت خیلی زود به وسیله افرادی از میان خودشان فرو ریخت زیرا تربیت ما برخی از ما متکی بر فرد است ما عادت نکرده ایم به جمع اعتماد کنیم و در مقابل حقوق فردی افراد را در میان جمع محترم بشماریم

مثالی میزنیم ما کمتر بازی های گروهی را با موفقیت پشت سر گذاشته ایم همین قدر که نتایج مسابقات فوتبال والیبال و خیلی چیزای دیگر و در مقبل ورزش های تک نفره مثل وزنه برداری کشتی بوکس و غیره نگاه کنیم متوجه میشویم که تا چه اندازه در فعالیت های فردی موفق تر از کارها و بازی های گروهی بوده ایم

نکته مهم این است که ما علاوه بر ضعف در مشارکت و عدم اعتماد به جمع حتی در داوری نسبت به فعالیت گروهی نگاه فردی داریم چنانکه در شکست ورزش های گروهی ملموس تر از همه آنها مثل همین فوتبال همیشه یک نفر با عنوان مربی دروازه بان یا یک نفر بازیکن خاص مسئول شکست تیم شناخته می شود و ما حتی در قضاوت هایمان غافل ار نگاه جمعی و ارزیابی جمعی و گروهی هستیم

زیرا به عقیده استاد من که آقای دکتر قرایی مقدم جامعه شناس و استاد دانشگاه باشد.ما هیچ وقت در نظام آموزشی خودکار و تحقیق گروهی انجام نداده ایم و نمره گروهی نگرفته ایم چون هیچ گاه مسئولان گروه را موظف به انجام کاری نکرده اند اگر هم کرده اند صددرصد در داخل گروه مشکلات فکری زیادی وجود خواهد داشت متاسفانه نه نظام اموزشی ما و نه رسانه های شنیداری و دیداری ( که همان تلویزیون و رادیو سراسری باشد ) ما در جهت تقویت گروه و گروه گرایی تلاش نکرده اند بلکه برعکس آن را انجام داده اند یعنی رواج بدبینی در کار تیمی را انجام داده اند.

استادم می گوید ایجاد مسئولیت ها و گروه های جدیدی را طی سالهای اخیر یکی از راهکار های موثر در افزایش فعالیت های گروهی می داند اما معتقد است که تازمانی که شهردار مدرسه یا شورای محلی ایجاد شود اما اختیارات لازم به آنها داده نشود هر چند هدف اداره امور به دست خود بچه های مدرسه و یا اهالی محل است اما هیچ گاه این نوع از آزادی ( یاهمان فیگور دمکراسی غربی ) که گاهی حکومت و یا مسئولان آن را با گرفتن اختیارات محدود می کنند نمی تواند گروه گرایی را تقویت کند.

 

ویژگی و قدرت گروه

 

استاد بنده ( دکتر قرایی مقدم ) با اشاره به این که ما در ایران گروه های واقعی نداریم گفت گروه تعریف و ویژگی خاصی دارد که معمولا این ویژگی را در میان گروه های حتی خودجوش ایرانی نمی توان دید

اعضای یک گروه اهداف و احساسات مشترک دارند با یکدیگر احساس همدلی می کنند و در نهایت هر فرد در گروه محدوده مشخص و ارتباط متقابل با دیگر اعضا دارد او می گوید وجود و قدرت گروه ها را در دنیای کنونی یکی از ملزومات قدرت سیاسی اجتماعی اقتصادی و حتی نظامی یک کشور می داند و می گوید شکل گیری رفتارهای گروهی در میان مردم یک جامعه می تواند مایه اقتدار و شکوه نظامی یک کشور در هنگام بروز جنگ شود و در واقع مردمی که رفتار گروهی را تجربه کرده باشند در شرایط بحرانی جنگ و یا بلایای طبیعی خیلی هوشیار تر موفق تر و سریع تر ار مردم جامعه ای عمل می کنند که رفتارگروهی ضعیفی داشته اند به بیان دیگر وجود گروه های مختلف می تواند همبستگی ارگانیکی در جامعه ایجاد کند و ارتباط گروهی سالم را تقویت کند

 

آقای مقدم اولین مرحله آموزش و ورود به گروه را خانواده وکودکستان می داند و معتقد است با ترویج و آموزش رفتارهای گروهی و انجام کارها به صورت مشارکتی در خانه و سپس مدارس می توانیم نگاه نسل های آینده را به گروه و فعالیت گروهی تغییر دهیم مهمترین و اولین گام برای رسیدن به این اهداف گنجاندن مباحث مربوط به گروه در محتوای کتابهای درسی و کار گروهی خواستن و نمره تیمی دادن به دانش آموزان است.

برای تشکیل گروه باید خودآگاهی حاصل شود و تازمانی که همه افراد ضرورت وجود گروه را حس نکنند گروه موفق شکل نخواهد گرفت و به اهداف بزرگ خود نخواهد رسید.