قتل ناصرالدين شاه قاجار

 قتل ناصرالدين شاه قاجار؛ پادشاهی که فاقد دورنگری لازم و توان قضاوت بود و مناطق تاجیک نشین (پارسيان) آسيای جنوبی و ميانه را از دست داد

یکم ماه می ۱۸۹۶ روزی است كه ناصرالدين شاه از طايفه مغول تبار قاجار در حرم شاه عبدالعظيم در شهر ری به دست ميرزا رضا كرمانی كشته شد. ناصرالدين شاه ۱۶ جولای ۱۸۳۱ به دنيا آمده بود و هنگام مرگ ۶۵ ساله بود و ۴۸ سال سلطنت كرده بود. ميرزارضا تپانچه را در زير عريضه خود (نامه خود ـ ورق كاغذ) پنهان كرده بود.

 ناصرالدين شاه نخستين شاه ايران بود كه به اروپای غربی سفر كرد، آن هم سه بار متوالی و به فاصله نسبتا كوتاهی از هم! و تنها برای تماشای فرنگ!.
ناصرالدين شاه كه به باور تاريخنگاران، فاقد دورنگری لازم و توان قضات بود ـ ندانسته، امتيازهای متعدد به خارجيان داد. بخشی از به فلاكت افتادن ايران و از دست دادن مناطق تاجیک نشین افغانستان به مرکزیت شهر هرات و منطقه فرارود (آسیای میانه) مربوط به دوران سلطنت اوست. تاجیکان افغانستان و منطقه فرارود از اندیشه ایجاد یک کنفدراسیون با ایران خارج نشده اند و يک بار هم شهر هرات را به پایتخت شدن این کنفدراسیون پیشنهاد کرده بودند. تاجيکان منطقه فرارود ـ با همين هدف ـ در نيمه يکم قرن ۲۰ با دولت مسکو (شوروي) جنگيدند ولی موفق نشدند. احمدشاه مسعود، برهان الدين ربّانی و ... همين انديشه را در سر داشتند که جان دادند (ترور شدند). گفته شده است که محمد اسماعيل خان ـ امير هرات ـ از حاميان همين تفکر است که در سال ۲۰۱۲ در کابل به او اتهام! وارد کرده اند تا تخريب کنند. قبلا، لندن و مسکو (شوروی سابق) با اين فکر مخالف بودند.

يک مورد از کوچک شدن ايران در زمان ناصرالدين شاه برای مثال:
انگليسی ها كه می خواستند بر ايران خاوری [که خودشان نام افغانستان بر آن نهاده اند و قبال پشتون = پختون را با کشيدن خط مرز دوراند از هم جدا ساخته اند] سلطه داشته باشند تا روسها، هند را از چنگشان بيرون نياورند، ناصرالدين شاه را تحريك به دست زدن به چند اقدام ( به نوشته برخی مورخان؛ غير ضروری) در هرات كردند و سپس خودشان تحت عنوان حمايت از افغانها، ناوگان به بوشهر فرستادند و ايران را ترساندند كه دست از اصيلترين بخش سرزمين خود كشيد. انگليسی ها می خواستند كه طبق قراردادی كه يك دولت اروپايی ديگر شاهد آن باشد، دست دولت تهران را كه تمايل بيشتری به دوستی با تزارهای روسيه داشت از ايران خاوری و شهر هرات كوتاه سازند و با امضای قرارداد پاريس به اين هدف خود رسيدند.
دستور قتل مدير شايسته ای چون ميرزا محمد تقی خان فراهانی ـ امير كبير ـ که به دستور ناصرالدين انجام شد آسيبی بزرگ به ایران بشمارآمده است. ناصرالدين شاه با قتل امير كبير، ايران را از برخوردار شدن هرچه بيشتر از مهارت های اين فرزند شايسته خود محروم ساخت.