نام
علمی :
Hyaena hyaena
نام
انگلیسی:
Striped Hyaena
نام
فارسی:
كفتار
پراکندگی
(بلوچی:
هَپ
تار)
(تركمنی:
سَرتَلان)
(كردی
و لری:
خرم
شير، كم تار، كفتر قورت)
مشخصات:
جثه
شبيه سگ، سر بزرگ، قوی‌ترين آرواره را
در ميان جانوران دارند، گوش‌ها نسبتاً
بزرگ و نوك‌دار، دم متوسط و پرمو است.
دست‌ها
قوی و از پاها بلندتر است.
دست
و پا هر كدام چهار انگشت دارند.
ناخن‌ها
قابل جمع شدن نيست.
به
طور كلی سر و يك چهارم قسمت جلويی بدن بزرگ
ولی يك چهارم عقبی بدن لاغر است.
در
موقع راه رفتن، برخلاف سگ‌سانان، سر خود
را پايين نگه می‌دارد و حالتی قوزمانند
به خود می‌گیرد و مانند شتر دست و پای هر
طرف بدن را با هم حركت می‌دهد.
موها
بلند و به نسبت خشن است.
يال
بلند و سياه رنگی در ناحيه پشت گردن و روی
ستون مهره تا ناحيه دم دارد.
رنگ
بدن خاكستری روشن تا خاكستری متمايل به
زرد است و نوارهايي به رنگ قهوه‌ای تيره
تا سياه بر روی آن ديده می‌شود.
در
ناحيه دم غدد توسعه يافته توليد بو وجود
دارد.
اندازه‌ها:
طول
سر و تنه ۹۰ تا ۱۲۰ سانتی‌متر، دم ۲۵ تا
۳۵ سانتی‌متر، ارتفاع ۶۰ تا ۹۰ سانتي‌متر،
وزن ۲۵ تا ۵۵ كيلوگرم.
زيستگاه:
مناطق
كوهستانی، استپی، بيابانی و بلوچی.
پراكندگی:
اكثر
مناطق ايران به جز مناطق خزری و آذربايجان.
پراكنش
جهانی:
آفريقا
و آسيا.
عادات:
شبگرد
است.
ولی
در اوايل غروب و صبح زود نيز مشاهده می‌شود.
به
صورت انفرادی و گاهی جفت و خانوادگی زندگی
می‌كند.
معمولاً
در غارها و حفره‌های طبيعی و يا انسان
ساخت ساكن می شود.
در
اطراف و داخل لانه، جمجمه و استخوان‌هايی
كه توسط كفتار به اين محل حمل گرديده است
مشاهده می‌شود كه در بين آنها جمجمه و
استخوان‌های سگ، گوسفند اهلی و وحشی وجود
دارد.
در
سال ۱۳۸۴ در پناهگاه حيات وحش نايبندان
در داخل يك معدن متروكه به نام كال زرد كه
كفتار در آن ساكن شده بود در بين استخوان‌های
مختلف، جمجمه يك انسان كه توسط كفتار به
آنجا حمل شده بود مشاهده شد.
كفتار
حس بويايی بسيار قوی‌ای دارد، قادر است
از فاصله چند كيلومتری بوی غذا را حس كند.
در
گذشته كه تعداد كفتار زياد بود در برخي
از روستاها برای اين كه كفتار اجساد مردگان
را بيرون نياورد تا چند شب بر سر قبر آتش
روشن می‌كردند.
كفتار
در موقع دفاع موهای يال را سيخ می‌كند و
ازغدد توليد بو نيز استفاده می كند.
زمانی
كه توسط سگ‌ها در تنگنا قرار گيرد، خود
را به مردن می‌زند، ولی به مجرد دور شدن
سگ‌ها با آخرين سرعت فرار می‌كند.
قادر
است مسافت طولانی را با حالتی شبيه يورتمه
بدود.
در
مواقعی كه در جستجوی غذا است با سرعتی
حدود دو تا چهار كيلومتر در ساعت حركت
می‌كند.
راه
رفتنش صدادار است.
رد
كفتار را می‌توان از رد بزرگ دست‌ها در
دنبال آن رد كوچك پاها كه با انحنائی به
طرف خارج است به آسانی تشخيص داد.
غذا:
از
لاشه حيوانات اهلی و وحشی، تخم پرندگان،
پستانداران كوچك، خزندگان، تخم لاك پشت
دريايی و حشرات و همچنين ميوه‌هايی مانند
هندوانه و خرما تغذيه می‌كند.
كفتار
با آرواره ها و دندان‌های قوی خود
استخوان‌های محكمی مانند استخوان ران
الاغ را به آسانی خرد می‌كند.
در
سواحل نزديك بندر لنگه يك كفتار در حالی
كه مغشول حفر محل تخم‌گذاری و خوردن تخم
لاك پشت دريايی بود، مشاهده شد.
معده
كفتار بسيار اسيدی است و قادر به هضم
بخش‌های زيادی از غذای خورده شده نظير
استخوان می‌باشد.
كفتارها
بخش‌های هضم شده غذا از قبيل شاخ و سم را
به صورت ريمه بر می‌گردانند.
كفتار
خال‌دار كه در آفريقا زندگی می‌كند
برخلاف كفتار راه راه مهاجم است و حتی
گاهی به صورت گروهی به شيرها حمله می‌كنند.
توليدمثل:
احتمالاً
در زمستان جفت‌گيری می‌كند.
آبستنی
حدود ۹۰ روز است.
دو
تا چهار و گاهی شش بچه كور می‌زايد.
چشم‌ها
پس از يك هفته باز می‌شوند.
چهار
تا پنج ماه از بچه‌ها مواظبت می‌كند.
در
۱۵ ماهگی قادر به توليدمثل است.
طول
عمر در اسارت حدود ۲۵ سال است.
وضعيت
فعلی:
كفتارها
دشمن طبيعی خاصی ندارند، گاهی توسط پلنگ
شكار می‌شوند.
همه
ساله تعدادی از آنها به علل مختلف نظير
خوردن طعمه مسموم، شكار و تصادف با اتومبيل
از بين می‌روند و در برخی از مناطق نيز
غارها و ساير سكونت‌گاه‌های اين حيوان
مورد تخريب قرار گرفته و به همين علت در
سال‌های اخير جمعيت آنها به شدت رو به
كاهش نهاده است.
در
سال ۱۳۸۵ تعداد از اين حيوان در پناهگاه
حيات وحش نايبندان طبس، منطقه حفاظت شده
بيدوئيه كرمان، پارك ملی كوير، پارك ملی
توران، پارك ملی خجير و مناطق حاشيه
خليج‌فارس و دريای عمان توسط مولف مشاهده
شد.
به
تازگی نيز عكس‌هايی از كفتار در حال حمل
سرقوچ و سر كل توسط دوربين‌های تله‌ای
نصب شده در پناهنگاه حيات‌وحش نايبندان
گرفته شده كه بسيار جالب است در سال ۱۳۸۷
نيز يك كفتار در پارك ملی گلستان (منطقه
آلمه)
مشاهده
شده است.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر