سه‌شنبه، بهمن ۲۷، ۱۳۹۴

تاریخچه آموزش و پرورش کودکان نابینا در ایران


نخستین تلاش ها در زمینه آموزش نابینایان در ایران به سال ۱۲۹۹ شمسی مربوط می شود. در این سال کار تعلیم و تربیت دانش آموزان نابینا با جذب ۵ دانش آموز نابینا در مدرسه ای در تبریزآغاز شد. و توسط شخصی به نام "پاستور ارنست کریستوفل "توسعه یافت.

آموزشگاه نابینایان تبریز که تنها مرکز آموزش نابینایان در ایران محسوب می شد تا سال ۱۳۱۹ مشغول ارایه خدمات آموزشی و تربیت حرفه ای به نابینایان بود، و تعداد دانش آموزان نابینای تحت پوشش آن به ۴۵ نفر می رسید. در سال ۱۳۲۵ نیز خانمی انگلیسی به نام" گون گستر" آموزشگاهی برای دختران نابینا به نام نور آیین در شهر اصفهان تاسیس کرد.

کریستوفل آغازگرآموزش نابینایان در ایران که با شروع جنگ جهانی دوم مجبور به ترک ایران شده بود پس از پایان جنگ به ایران بازگشت و آموزش پسران نابینا را به عهده گرفت. با شروع آموزش نابینایان در اصفهان تعدادی از پسران نابینای تبریز به اصفهان آمدند و همچون دختران دانش آموز آموزشگاه نورآیین از امکانات خوابگاهی و حرفه ای ویژه نابینایان استفاده کردند. در همین زمان بود که کریستوفل با همکاری یکی از فرهنگیان پرسابقه اصفهان، خط برجسته نقطه ای را درتطبیق با الفبای فارسی اصلاح و تکمیل کرد. او کتابهای درسی دوره ابتدایی را به خط ویژه برگرداند وتعدای از کتابهای غیر درسی را نیز به خط بریل فارسی تبدیل کرد. گفتنی است خط فارسی بریل که درست مطابق حروف فارسی ماست در پنجاه سال پیش توسط یک آلمانی درست شده و از آن زمان رواج دارد.

نخستین کلاس درس نابینایان در تهران، سال ۱۳۱۹ درآموزشگاه رودکی تشکیل شد. آن روز ۵۹ تن از اطفال نابینای دختر و پسردر یک اتاق روی نیمکت نشسته بودند و با ترس و نگرانی به آینده مجهول خود می اندیشیدند.

نه خود اطفال باور می کردند که ممکن است سواد پیدا کنند و نه اشخاص بینای اطراف آنها چنین تصوری داشتند.

در سال ۱۳۳۷ یکی از پیشکسوتان آموزش و پرورش تبریز، آموزشگاهی به صورت ملی و غیرانتفاعی تاسیس کرد. این آموزشگاه سه گروه ازکودکان استثنایی از جمله نابینایان را در آن مجموعه جایگزین کرد.

دراین مجموعه دانش آموزان از کارگاه های کفاشی و حصیر بافی استفاده می کردند. و طبق آمارسال تحصیلی ۵۶ حدود ۲۹ دانش آموز نابینا در آن مشغول تحصیل بودند.

نقطه شروع آموزش نابینایان در فارس به سال ۴۲ یعنی ۵ سال قبل از تاسیس دفتر آموزش کودکان استثنایی مربوط می شود. درآن سال، کلاسی مخصوص آموزش نابینایان تحت نظر اداره کل فرهنگ استان تاسیس شد . و در سال ۱۳۴۹ ،آموزشگاه شوریده شیرازی افتتاح و شروع به کارکرد.

پس از تعطیلی آموزشگاه رودکی تهران درسال ۱۳۴۰، دکتر محمد خزایلی که خود نابینا بود انجمن حمایت و هدایت نابینایان را تاسیس کرد و این انجمن بهانه ای شدتا با جمع آوری امکانات انسانی و مالی آموزشگاهی را در خانه ای قدیمی در خیابان ظهیر الاسلام تهران تاسیس کند. ساختمان جدید آموزشگاه در سال ۵۰ مورد بهره برداری قرار گرفت که مجهز به کلاسهای آموزشی، کارگاهی، ورزشی، آزمایشگاه و ناهارخوری و کتابخانه بریل بود. هم اکنون کلیه دوره های آموزشی ابتدایی، راهنمایی و متوسطه در این آموزشگاه برقرار و کلاسهای حرفه ای و هنری و آموزش بزرگسالان دایر است. ناگفته نماند دکتر محمد خزایلی ابتکار راه اندازی کلاسهای شبانه برای افراد بزرگسال و شاغل در ایران را از آن خود کرده است.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر