پنجشنبه، اردیبهشت ۱۰، ۱۳۹۴

امپرسیونیسم چیست ؟

دریافتگری یا امپرسیونیسم شیوه هنری گروه بزرگی از نگارگران آزاداندیش و نوآور فرانسه در نیمه دوم سده نوزدهم بود که بسرعت جهانگیر شد. این شیوه مبتنی است بر نشان دادن دریافت و برداشت مستقیم هنرمند از دیده‌های زودگذر با به کار بردن لخته رنگ‌های تجزیه شده و تابناک برای نمایش لرزش‌های نور خورشید. در این روش اصول مکتبی طراحی دقیق و سایه روشن کاری و ژرفانمایی (پرسپکتیو) فنی و ترکیب بندی متعادل و معمارانه رعایت نمی‌شود.
شیوه دریافتگری به عنوان انجمنی خصوصی از سوی گروهی از هنرمندان ساکن پاریس آغاز شد و این انجمن در سال۱۸۷۴ به نمایش همگانی آثار خود پرداخت. نام این جنبش از نام یک نقاشی از کلود مونه به نام دریافتی از طلوع آفتاب ) به فرانسوی Impression, soleil levant ) گرفته شده‌است. نام امپرسیونیسم را نقادی به نام لویی لِروی در یک نقد هجوآمیز ساخت. دریافتگری همچنین نام نهضتی در موسیقی است.
در این سبک نقاشان از ضربات «شکسته» و کوتاه قلم مو اغشته به رنگهای خالص و نامخلوط به جای ترکیب‌های ظریف رنگها استفاده می‌کنند. مثلا، به جای ترکیب رنگهای ابی و زرد برای تولید سبز انها دو رنگ ابی و زرد را مخلوط نشده بروی بوم قرار می‌دهند تا رنگها «حس» رنگ سبز را در نظر بیننده به وجود بیاورد. انها در نقاشی صحنه‌های زندگی مدرن در عوض جزئیات، تأثیرات کلی واضح را نشان می‌دهند.
 
پیشینه
درآخرین دهه‌های قرن ۱۹ میلادی (بین سالهای ۱۸۷۰-۱۸۸۰) حرکتی در نقاشی آغاز شد که در اساس مبتنی بر نور (به عنوان مادر رنگها) شکل گرفت و به زودی هنرهای دیگر نظیر موسیقی، مجسمه سازی و... را تحت تأثیر قرار داد.
 
ویژگی‌ها
موسسان این مکتب با هدف نقض هنر رسمی نیرو گرفتند. آنها از ارائه اشکال با خطوط محیطی واضح سربازدند و از روال رنگ آمیزی به پیروی از عرف و طبیعت سرپیچی کردند. استفاده از رنگهای خالص و شفاف با ضرب قلم‌های مستقل و تا حدی سریع از ویژگی‌های بارز آثار نقاش امپرسیونیست است.تئوری رسمی آنها بر این اصل نهاده شده بود که رنگها به جای آنکه بر روی جعبه رنگ با هم ترکیب شوند باید به طور خالص روی پرده نقاشی ریخته شوند. این هنرمندان در مورد به تصویر درآوردن پیکره آدمی به نحوی پذیرفتنی و باورپذیر که از دیرباز مشکل‌ترین بخش هنر نقاشی بود بی‌توجه بودند و گویی میلی به کوشش در این خصوص نداشتند، یا نمی‌خواستند که یک فضای قابل قبول ایجاد کنند که ارزش نام هنر را داشته باشد.
 
سالشمار امپرسیونیسم
۱۸۵۸ کلود مونه که در آن زمان تنها ۱۵ سال داشت به کمک یوگن بودین تأثیر نور بر مناظر طبیعت را درک کرد. مونه بعدها به عنوان یکی از بزرگ‌ترین هنرمندان این سبک شناخته شد.
۱۸۶۳ رد آثار امپرسیونیست‌های جوان و نمایش این آثار در تالار مردودین (تالار عدم پذیرش). این برحه را می‌توان آغاز جدی امپرسیونیسم دانست.
۱۸۶۶ تالار مردودین (تالار عدم پذیرش) در این سال میزبان آثاری از ادگار دگا، فردریک بازیل، برشا موریسون و آلفرد سیسیلی شد.
۱۸۷۰ جنگ سال ۱۸۷۰ - این جنگ موجب جدایی موسسان گردید.
فردریک بازیل درجنگ کشته شد، آگوست رنوار مجروح شد، ادگار دگا داوطلب جنگ شد، پل سزان در پروئنس پناه گرفت، کامی پیسارو، کلود مونه و آلفرد سیسلی به لندن رفتند.
۱۸۷۳ دوراند روئل (حامی مالی امپرسیونیست‌ها) خود را قادر به فروش آثار امپرسیونیسم آینده ندید بنابراین در سال ۱۸۷۳ مجبور شد خرید خود را متوقف نماید.
۱۸۷۴ در این سال آنها آثار خود را در نادار، جایی که آثارشان را ارائه کردند ولی با عدم پذیرش تالار مواجه شدند، به معرض نمایش گذاردند.
۱۸۷۶ پل سزان حاضر نشد در نمایشگاه دوم در نادار شرکت کند، در این نمایشگاه ۷۴ اثر از ادگار دگا و همچنین آثاری از برت موریست به نمایش در آمد.
۱۸۷۹ حضور برث موریست در نمایشگاه سال ۱۸۷۹ بیانگر از هم پاشیدگی گروه شد. آگوست رنوار ترجیح داد تا آثار خود را به تالار رسمی بفرستد.
۱۸۸۰-۸۱ دگا به همراه پیسارو کوشید تا اتحاد گروه را حفظ نماید اما تلاش‌های وی باشکست مواجه شد زیرا مونه، سیسیلی و آگوست رنوار در نمایشگاه پنجم که درآوریل سال ۱۸۸۰ افتتاح شد حضور پیدا نکردند با این وجود آثار هنری گاگویین برای اولین بار در این نمایشگاه به معرض نمایش گذاشته شد.
در سال ۱۸۸۱ برخی از امپرسیونیست‌ها از جمله پیسارو، دگا، گایلومین، و برت موریست به نادار برگشتند.
۱۸۹۴ در سال (۱۸۹۴) ۲۹ اثر هنری از میان ۶۵ اثر اهداء شده توسط کایبوت به موزه لوگزامبورگ با عدم پذیرش مواجه شدند.
۱۹۰۳ کامی پیسارو پدر امپرسیونیسم در سال ۱۹۰۳ چشم از جهان فرو بست.
همه مردم بر این اعتقاد بودند که این جنبش مهم‌ترین تحول هنری قرن به شمار می‌رود و همه اعضاء گروه او جزء بهترین نقاشان به شمار می‌روند. امپرسیونیست‌ها علاوه بر تأثیر عمیقی که بر فرانسه داشتند بر دیگر کشورها نیز به ویژه آلمان، کره، همچنین بلژیک و دیگر نقاط اروپا تأثیر به سزایی داشت.

سه‌شنبه، اردیبهشت ۰۸، ۱۳۹۴

جمله ای از زنده یاد فریدن فرخزاد

 
تقریبا ۹۰٪ مسلمانها یا قرآن را نخوانده اند یا معنی آن را نفهمیده اند یا خود را به نفهمی زده اند تا از این طریق منافعشان حفظ شود.

۷ مرحله ی معذرت خواهی


برای بسیاری از افراد پذیرش اشتباهات خود سخت است و از آن دشوار تر هم این است که بخواهند از طرف مقابل معذرت خواهی کنند. اگر در جریان یک دعوا قرار دارید و ندای درونیتان به شما میگوید او باید اول اقدام به معذرت خواهی کند قطعا اشتباه می کنید و این می تواند ناشی از ترس یا خجلت و.. باشد پس بهتر است به وسیله چند روش ساده و کاربردی این کار را خودتان انجام دهید تا دوستی زودتر حاصل شود و البته برای روحیه هر دو نفر کاری سازنده انجام داده اید.

راه های زیر را بخوانید و در شرایط احتمالی بکار برده و از اثر آن بهره مند شوید:
بی گدار به آب نزنید
خود را قبل از دیدار برای رویارویی با فرد آماده کنید و بار ها بر روی کاغذ از ناراحتی خود بنویسید. اهمیت این کار را شرح دهید و ایمان داشته باشید که فردی که بزرگوارتر است قدم برای معذرت خواهی می گذارد. پس اول خود را از نظر انرژی منفی تخلیه کنید. سپس با بیان دلایل خود برای معذرت خواهی به نیروی خود بیفزایید.
زمان معذرت خواهی مهم است
با توجه به وخامت رابطه باید یک مهندسی زمان انجام بدهید. این زمان باید در وقتی باشد که هر دو از آرامش کامل برخوردارید و می توانید کنترل احساسات خود را در دسترس بگیرید. همچنین بهتر است زمانی باشد که از کارهای اصلی روزانه فراغت یافته و فکر آرام تری دارید.
به نرمی صحبت کنید
در ره صورت میدانیم به نرمی و آهستگی صحبت کردن شخصیت انسان را بالا میبرد و نفوذ کلام را بیشتر میکند. به آرامی صحبت کنید تا طرف مقابل احساس کند که از این کار شرمنده اید و ناراحت از اتفاق رخ داده اید .اینگونه پذیرش و بخشش او نیز بیشتر می شود.
به چشم طرف مقابل نگاه کنید صحبت کنید
تماس چشمی در هنگام صحبت یکی از نشانه هایی است که در زمان نگران و رنج بردن از چیزی رخ می دهد. پس با نگاه به چشم دوستتان این حس را به طور پنهانی به وی انتقال دهید.
توضیح و عذر خواهی
به طرف مقابل از صمیم قلب بگویید که از این اتفاق قلبا ناراحتید و از او معذرت می خواهید و امیدوارید که بتوانید جبران کنید. البته کمی از مسایل حاشیه ای نیز بگویید تا بداند مقصر ماجرا خود شما به تنهایی نبوده اید وامکان دارد شرایط محیطی و …در آن اثر داشته است.
گوش دادن و همدردی
معذرت خواهی بدین معنا نیست که وی فورا شما را ببخشد و همه چیز را تمام کند و به سرعت به روال قبلی برگردد .قطعا او نیز گلایه هایی دارد و در چنین شرایطی با شما در میان می گذارد شما وظیفه دارید به صحبت های او گوش داده و ابراز همدردی کنید.
جو را به یک حاشیه مثبت جلو ببرید
بهتر است بعد از معذرت خواهی و گفت وشنود های دوطرفه با رفتاری دوستانه همچون دست دادن در آغوش کشیدن و یا بوسیدن طرف مقابل جو صمیمی و مثبتی را ایجاد کنید تا بتوانید بهتر در بستر صمیمیت وو عشقو علاق این اتفاق را فراموش کنید و به روال عادی برگردید.

یکشنبه، اردیبهشت ۰۶، ۱۳۹۴

زندگینامه زرتشت

زرتشت زردشت
به گفته مورخان زرتشت در ۶۵۰۰ سال فبل از میلاد به دنیا آمد. نام پدر زرتشت «پوروشسب» و مادرش «دغدو» بود. اشوزرتشت با «هووی» ازدواج کرد و شش فرزند داشت.سه دختر به نام های: فرنی، تریتی، پورچیستا و سه پسر به نام های: ایسدواستر، اوروتت نر، خورشیدچهر.
اوستا زادگاه اشوزرتشت را محلی به نام «رَگه» در كنار رودخانه «دْرُجي» و درياچه چيچَست مي داند بعضی از پژوهشگران اين محل را در غرب ايران يعنی درياچه اروميه و برخی درياچه هامون در خاور را اشاره كرده اند و چندی نيز رگه را شهر ری در نزديكی تهران می دانند.
شاه گشتاسب کیانی بزرگترین یاور و گسترش دهنده دینی بهی بوده است که آئین وی را پذیرفت . زمان پادشاهی کیانیان نیز به بیش از سه هزار سال می رسد . فرشوشتر و جاماسب که از نامداران خاندان هوگو بودند از نزدیک ترین یاران زرتشت بوده اند . گویا پس از درگذشت زرتشت جاماسب رهبر پیروان او می گردد . خاندان فریان نیز که ریشه تورانی داشته اند ( در ترکستان کنونی ) از یاران نزدیک زرتشت بودند .
 
درگذشت زرتشت بزرگ به تاریخ پنجم دی ماه برابر با روز خور از ماه دی می باشد . تاریخ نگاران نوشته اند زرتشت پس از هفتاد و هفت سال از عمر خویش که بیشتر آن را برای هدایت و دادن خرد و آگاهی به مردمان صرف نموده بود روزی در آتشکده شهر بلخ مشغول عبادت بوده است. گشتاسب شاه کیانی و پسرش اسفندیار که از حامیان بزرگ وی بودند نیز برای رسیدگی به شهرهای دیگر از بلخ خارج می شوند و ارجاسب که دشمن دیرینه زرتشت و ایرانیان بود از این هنگام بهره برد و «توربراتور» فرمانده سپاه خود را با لشگری بسیار راهی بلخ که جزوی از ایران بود کرد. لشگر تورانی که همان ترکستان امروزی است دروازه های شهر بلخ را با تمام دلاوری ها مردم در هم شکستند و هنگامی که زرتشت با لهراسب و گروهی دیگر از یارانش مشغول عبادت به درگاه اهورامزدا بودند توسط سپاه بربر ترک های تورانی کشته می شود.
شعار جهانی زرتشت این بودراه در جهان یکی است و آن راه راستی است
زرتشت از دیدگاه بزرگان
پرفسور دکتر گیگر :
به راستی هیچ قومی از اقوام باستانی خاور زمین قدرت حفظ و صحت کیش خویش را مانند زرتشتیان نداشته اند و این خود از تاثیر حقیقت این مذهب است که در عین حقیقت بدون نقصانی در اصول باقی مانده است . در همه تفتیشاتی که در طول زندگی کرده ام هیچ آیینی و قومی را مانند زرتشتیان در یکتاپرستی، خداشناسی، آزاد منشی، پاکی و حقیقت ندیده ام . چه خوشبخت است قومی که این آیینشان است .
نيچه- فیلسوف آلمانی:
زردشت بزرگترين پيامبر هوشمند و تيزهوشی است كه پايه‌های گسترده انديشه سازنده و مردميش تاكنون برای باختر استوارترين ستون زندگی بوده است. انديشه زردشت آموزش های بزرگی برای نيك زندگی كردن، نيک در پيوند بودن، نيک رفتار داشتن و نيك سخن گفتن و بالاتر از همه، چگونه ارج و ارزش نهی به ديگران است. او هيچ گاه در هيچ سخنش از به كاربردن پی درپی «راستی و درستی خودداری نكرده و پيوسته همه مردم را بدين سو خوانده است. در سخن زردشت، شكوهی يافت مي شود كه در كمتر سخنی می توان يافت.
پرفسور هرتسفيلد:
پشتكار و كوشش های خستگی ناپذير، از فروزه‌های درخشان ايرانيان می باشد كه برپايه راستی و درستی استوار شده است كه همه آن ها پرتوی از آيين شكوهمند و پرفروغ زردشت است.
میلز (ایران شناس):
سروده های زرتشت نخستین کوشش روشن و گویا را برای به ساختن و نو کردن دل مردمان در بردارد و امروز هم در همه دین های ما زنده است و شاید آینده نیز بدان آویخته باشد. این سرودها به راستی در منش يكه و بی همتا است و منش هرگز پیر نمی شود. بر جهان امروز است که آن ها را به کار بندد.
ساموییل لنک (دانشمند انگلیسی):
حقيقت آيين زرتشت به طور شگفت انگيزی پس از قرن های متمادی امروز مطابق با علوم و كشفيات تازه است. اين آيين با وجود آنكه زمان زيادی از آغاز آن گذشته است به گونه ای اساس آن محكم و درست به جا مانده كه به خوبی می تواند نيازهای مادی و معنوی امروزه بشر را رفع نموده، لوازم يك زندگی سعادتمند نيكی را فراهم آورد و می تواند به آسانی اختلافات بين ايمان و عقايد مذهبی را با علوم و كشفيات جديد مرتفع سازد.
گستاولوبون:
باید اقرار کرد که در بین ادیان باستان، هیچ کدام از دین زرتشت روحانی تر و اخلاقی تر و منزه تر از مراسم و آداب خرافات نیست.
پروفسور ميه:
فروزه‌های ايرانيان باستان ستايش آميزند. ولی بايد دانست كه انگيزه‌ آن ها ، آموزش های نيك خواهانه و مردمی زردشت می باشد. زردشت از منشی والا برخوردار بود كه توانست بر دل مردم رخنه نمايد و آن ها را به سوی خود و آفريدگار مهربان و نيك خواهش بكشاند .
گوته:
دانشمند بلند آوازه آلمانی، سخت فريفته گفتار و سروده‌های زرتشت بود و اورا مردی بسيار بزرگ و نوشته‌هايش را شكوهمند بازنمود كرده است. گوته، زرتشت را خردمندی به شمار می آورد كه جهان خرد كمتر همانند او را به خود ديده است. او در همه جا از كسی نام می ‌برد كه همواره درانديشه خوشبختی و آسايش مردم بوده است و جز راستي و پاک دلی سخن نگفته است .
توماس هايد:
اين نويسنده بزرگ انگليسی درباره زرتشت می گويد: كه در آن منش او را سخت می ستايد و او را انديشمندی بزرگ به شمار می آورد. او می نويسد كه خداوند زرتشت را برای مردم ايران برگزيد، زيرا ايرانيان از يك آگاهی بزرگی درباره خداوند برخوردار بودند. اين مردم با خرد، سزاوار مرد خردمندی چون زردشت بودند .
پرفسور جان هینلز:
دین زرتشت را باید نخستین دین آزادی انسان ها و حقوق بشر در جهان خواند .
پرفسور هانری ماسه :
زرتشت اولين شخصی است که پايه های يکتا پرستی را در جهان بنيان نهاد .
خانم فرانسیس پاورکاب:
من شگفت دارم از این که اگر زرتشت در هزاران سال پیش از میلاد در شرایطی که هیچ قانونی برای بشریت وجود نداشت ظهور نمی کرد و چنین آموزه هایی را برای ما به جای گذاشته که پس از هزاران سال بدون کوچکترین ناهمگون نبودن با شرایط امروز و همچنان پایه های انسانیت بشر را شکل میدهد اگر وی نیامده بود به راستی امروزه جامعه بشریت چه حالی داشت و در چه شکلی زندگی می کرد.
رابیندرنات تاگور:
زرتشت بزرگترین پیامبر پیشکسوت بود که راه آزادی انتخاب در امور اخلاقی را به روی آدمی گشود.
موریس مترلینگ:
پژوهش در آیین زرتشت از لحاظ مسیحیان خیلی جالب توجه است زیرا سه چهارم و حتی بیشتر باور مسیحیان از ایرانیان گرفته شده است.
هگل:
نور دانش برای نخستین بار با پیدایش زرتشت در تاریخ آغاز به درخشش کرد.
مری بویس(باستان شناس و دین پژوه انگلیسی):
دین زرتشتی در تاریخ ادیان جایگاه ویژه ای دارد و سرچشمه های آن را چه بسا بتوان تا روزگار هند و اروپاییان پی گرفت. آموزه های زرتشت که جنبه های روحانی و اخلاقی والایی دارند، مطالعه این دین کهن را بسی مسرت بخش می سازند.

جمعه، اردیبهشت ۰۴، ۱۳۹۴

ریشه ضرب المثل تعارف شاه عبدالعظیمی چیست

حضرت « عبدالعظیم حسنی » که در شهر ری مدفون است و هم اکنون زیارتگاه بزرگی برای مردم ایران محسوب می شود بعد از چهار پشت به امام دوم شیعیان امام حسن مجتبی متصل می شود . مزار حضرت عبدالعظیم که در اصطلاح عمومی « شاه عبدالعظیم » گفته می شود پیوسته مطاف معتقدان و شیعیان مومن و علاقه مند بوده است .
چون شهر ری در چند کیلومتری و نزدیک تهران قرار دارد لذا در قدیم معمول بوده است که زائران تهرانی علی الاکثر شب را در شهر ری توقف نمی کنند و به تهران باز می گردند .
اگر کسی از ساکنان شهر ری طوعا یا کرارا در مقام دعوت از زائر تهرانی بر می آمد و تعارف می کرد به اصطلاح معروف :
« تو را به این حضرت شب را در بنده منزل بمان » پیداست که چون دعوت شونده ناگزیر از مراجعت بود لذا تعارف آن شاه عبدالعظیمی جنبه ی عملی نداشت و نمی توانست مورد قبول تهرانی واقع شود .

چهارشنبه، اردیبهشت ۰۲، ۱۳۹۴

تاریخچه فرودگاه مهراباد

فرودگاه بین‌المللی تهران در زمین و روستایی به نام مهرآباد ساخته شد که در گذشته جزو اراضی دارالخلافه تهران محسوب می‌شد. مرحوم دوست‌علی معیرالممالک درباره سابقه تاریخی این محل یادداشت‌هایی دارد، از این قرار: «مهرآباد از املاکی بود که حاج میرزا آقاسی به ناصرالدین شاه هبه کرد. ولی در ۱۲۷۱ ه.ق‌، نظام الدوله معیرالممالک آن را از دولت به ۲۸۰۰ تومان خریداری کرد و به احداث قنات و باغ و قلعه روستایی همت گماشت‌. در ابتدا نام آن حسین آباد بود، ولی پس از آن که جزء مهریه عصمت الدوله درآمد، نام مهرآباد را بر آن گذاشتند. اما بعدها به مناسبت خرج‌های بی‌رویه دوست محمدخان معیرالممالک‌، مهرآباد به گرو رفت و از تملک خانواده او خارج شد. مرحوم دوست‌علی خان معیرالممالک بنا به خصلت حفظ حرمت بستگان از شرح کامل قضیه خودداری کرد و تنها به دادخواهی از رضا شاه در مورد باز گرداندن مهرآباد پرداخت‌، اما در نهایت به خاطر بی‌مهری خویشاوندان‌، چنان آزرده شد که دست از مهرآباد کشید و شکوه به شاه نیز نبردچندی بعد، در یکی از روزهای سال ۱۲۹۶ ه.ش ، و در اواخر جنگ جهانی اول‌، مردم تهران برای اولین بار شاهد پرواز هواپیما بر فراز آسمان کشور بودند. این هواپیما به صورت قطعات مجزا از روسیه و از طریق بندر انزلی به وسیله اتومبیل به تهران حمل شد و پس از سوار کردن قطعات‌، توسط خلبان روس بر فراز تهران و در ارتفاع پایین پرواز کرد. با توجه به این‌که در آن موقع محلی به عنوان فرودگاه در تهران وجود نداشت خلبان در محل وزارت امور خارجه و شهربانی کنونی تهران (میدان مشق‌) به زمین نشست‌. به دنبال پیشرفت سریع صنعت نوپا و پر شتاب هواپیمایی و تمایل کشورها به استفاده از این تکنولوژی‌، حق انحصاری هواپیمایی در ایران به موجب قانونی‌، در بهمن‌ماه سال۱۳۰۴ ، به شرکت هواپیمایی آلمانی یونکرس واگذار گردید. شعبه این شرکت درسال ۱۳۰۵ ، در ایران افتتاح و ارتباط هوایی بین تهران و شهرهای مشهد، شیراز، بندر انزلی و بوشهر برقرار شد و به حمل و نقل مسافر و محموله‌های پستی در آسمان کشور پرداخت‌. در سال ۱۳۱۷، باشگاه خلبانی با ۲۰ فروند هواپیما تأسیس گردید و در مردادماه سال ۱۳۲۵ ، اداره‌ای تحت عنوان اداره کل هواپیمایی کشوری تشکیل و یک سال بعد این اداره به فرودگاه مهرآباد منتقل شد. با تصویب قانون هواپیمایی کشوری در تاریخ ۲۸ تیرماه سال ۱۳۲۸ ، در مجلس وقت‌، اداره کل هواپیمایی کشوری زیرنظر وزارت راه قرار گرفت‌. درسال ۱۳۵۳، اداره مذکور تحت عنوان سازمان هواپیمایی کشوری زیر پوشش وزارت جنگ قرار گرفت و مجدداً در تاریخ ۶/۱۲/۱۳۵۷ و با تصویب شورای انقلاب به وزارت راه و ترابری ملحق شد. از سال‌های ابتدایی پیدایش حمل و نقل هوایی در کشور و تأسیس سازمان هواپیمایی کشوری‌ فعالیت‌های هوانوردی، از جمله اعمال حاکمیت بر مجموعه صنعت حمل و نقل هوایی‌، تدوین استانداردهای هوانوردی و نظارت بر ایمنی پروازها و عملکرد فرودگاه‌ها به عهده سازمان هواپیمایی کشوری بود و از طرف دیگر، فعالیت‌های مربوط به حمل ونقل هوایی بار و مسافر در اختیار شرکت‌های هواپیمایی قرار داشته است‌. با گذشت زمان و هم‌گام با تحولات سیاسی‌، اجتماعی و تکنولوژیکی که در جهان به وجود آمده‌، صنعت هوانوردی کشور نیز متحول شد. با توجه به تقاضای روز افزون توسعه حمل و نقل هوایی کشور، علاوه بر وجود شرکت‌های هواپیمایی دولتی‌، از جمله شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی و شرکت آسمان‌، اجازه فعالیت به شرکت‌های حمل و نقل غیردولتی نیز داده شده است‌. این شرکت‌ها مسئولیت تدارک هواپیما از طریق خرید یا اجاره و حمل و نقل مسافر و بار در مسیرهای پروازی داخلی و بین‌المللی را به عهده دارند.
 

به منظور اقتصادی‌تر کردن فعالیت‌ها در شبکه فرودگاهی کشور، وظایف مربوط به ساخت و توسعه و اداره و نگه‌داری فرودگاه‌ها در اختیار شرکت فرودگاه‌های کشور قرار گرفته و سازمان هواپیمایی کشوری انجام وظایف اصلی حاکمیتی و تنظیم برنامه‌ریزی هوانوردی و تدوین مقررات و استانداردهای ملی نظارت بر اجرای امور و ایمنی پروازها را برعهده دارد. همچنین در سطح بین‌المللی با تصویب قانون اجازه الحاق به معاهده شیکاگو در تاریخ ۱۳۲۸/۴/۳۰، جمهوری اسلامی ایران عضو سازمان بین‌المللی کشوری ایکائو (i.c.a.o) شد و سازمان هواپیمایی کشوری نماینده رسمی ایران در این سازمان است‌. در حال حاضر این فرودگاه شش ترمینال مسافربری دارد که عبارتند از: ترمینال یک و دو که مربوط به پروازهای خارجی است‌، ترمینال سه که متعلق به حجاج می‌شود، و ترمینال‌های چهار و پنج و شش که به ترتیب برای خروج و ورود پروازهای داخلی از آن استفاده می شود. در محوطه این فرودگاه حدود ۱۰۰ شرکت هوایی و غیرهوایی و اشخاص حقیقی و حقوقی فعالیت‌های تجاری دارند. شرکت‌های هوایی ایران ایر، ایران نفت‌، ایران ایرتور، ایروفلوت‌، آسمان‌، ماهان‌، سفیران‌، ساها، کاسپین‌، کیش ایر، فراز قشم‌، آریا، کراس ایر، لوفت هانزا، اتریش‌، گلف ایر، کی‌.ال‌.ام هلندی‌، آلیتالیا، سوریه‌، عربستان سعودی‌، امارات و کویت هستند. شرکت‌های غیر هوایی عبارتند از: Dhl خدمات پستی‌، دفتر مخابرات بین‌المللی‌، صدا و سیما، دفتر ایران‌گردی و جهان‌گردی‌، سازمان حج و زیارت‌، دفتر وزارت دفاع‌، شرکت سپهران‌، گمرگ مهرآباد، پارکینگ طبقاتی بامپاد، شرکت‌های تبلیغاتی‌، اتومبیل کرایه‌ای بهارانه‌، رستوران سنتی‌، بانک ملی‌، نمایشگاه سنتی و صنایع دستی و خدمات بار ترمینال حجاج‌. برج مراقبت این فرودگاه دارای ۱۵۰ مترمربع فضای مراقبت پرواز، ۲۲۵ مترمربع فضای رادار تقرب پرواز، ۲۲۵ مترمربع فضای تجهیزات ناوبری‌، هر طبقه با ۱۲۰ مترمربع فضاهای اداری و عملیاتی (یکم تا هفتم‌)، ۳۰۰ مترمربع ساختمان سایت رادار، ۱۲۰۰ مترمربع در چهار طبقه و ساختمان تسهیلات است‌. این ساختمان در ۱۰ طبقه و ۴۰ متر ارتفاع ساخته و نمای خارجی آن از سنگ گرانیت و شیشه است‌. سیستم رادار فرودگاه مهرآباد که در انتهای محوطه فرودگاه نصب و اطلاعات آن به وسیله کابل نوری به سیستم اتوماسیون منتقل می‌شود، شامل سیستم rtplefdp است که ارسال تمام اطلاعات پروازی از جمله مسیر، سرعت‌، ارتفاع و کد مشخصه بر روی صفحه نشان‌دهنده آن ظاهر می‌گردد. فرودگاه مهرآباد با ظرفیت فنی تکنیکی خود کنترل بیش از ۷۰۰۰۰ پرواز عبوری‌، ۱۰۰۰۰ پرواز داخلی و ۳۰۰۰۰ نشست و برخاست بین‌المللی را برعهده دارد .

دوشنبه، فروردین ۳۱، ۱۳۹۴

جمله بیاد ماندنی ای از زنده یاد دکتر شاپور بختیار

 
نصیحتی از زنده یاد دکتر بختیار که اگر بدان توجه می شد وضعیت میهن به این روز و حال رقت بار نمی افتاد.

یکشنبه، فروردین ۳۰، ۱۳۹۴

کفن دزد

آورده اند که کفن دزدی در بستر مرگ افتاده بود، پسر خویش را فراخواند، پسر به نزد پدر رفت گفت ای پدر امرت چیست؟ پدر گفت ، پسرم من تمام عمر به کفن دزدی مشغول بودم و همواره نفرین خلقی بدنبالم بود اکنون که در بستر مرگم و فرشتهء مرگ را نزدیک حس میکنم بار این نفرین بیش از پیش بردوشم سنگینی میکند. از تو میخواهم بعد از مرگم چنان کنی که خلایق مرا دعا کنند و از خدای یکتا مغفرت مرا خواهند. ...
 
پسر گفت ای پدر چنان کنم که میخواهی و از این پس مرد و زن را به دعایت مشغول سازم.
 
پدر همان دم جان به جان آفرین تسلیم کرد.
از فردا پسر شغل پدر پیشه کرد با این تفاوت که کفن از مردگان خلایق می دزدید و چوبی در مخرج آن مردگان فرو مینمود وازآن پس خلایق میگفتند: خدا کفن دزد اول را بیامرزد که فقط میدزدید وچنین بر مردگان ما روا نمیداشت.

جمعه، فروردین ۲۸، ۱۳۹۴

معماری دوره ايلخانی (۸)

 
معماری ايلخانی را می توان ادامه معماری عهد سلجوقيان دانست. در اين دوره سبك معماری و ساختمانی سلجوقی ادامه يافت ولی در شكل و مقياس ساختمان ها تفاوت هايي به وجود آمد كه به تدريج به ايجاد سبك معماری ايلخانی منجر گشت. در دوره ايلخانان مغول در نحوه ساخت مساجد و مدارس تغييراتی به وجود آمد و استادكاران و معماران ايلخانی نقشه چهار ايوانی را برای احداث بناهايی همچون مدرسه، مسجد و كاروانسرا را به كار بردند با اين حال گنبد مساجد اين عهد كماكان متأثر از شيوه سلجوقی بود. در ابنيه دوره ايلخانی ظرافت اشكال مورد توجه قرار گرفت و اتاق ها در مقايسه با قبل مرتفع تر احداث گشتند. وجه تمايز عمده معماری ايلخانی با ادوار قبل در وضعيت داخلی ابنيه اين دوره مشخص می گردد، در ساختمان های اين عهد ايوان ها باريك تر و مرتفع تر شدند و ستونچه های گوشه به تعداد بيشتر و نزديك تر به هم قرار گرفتند و خطوط باريك تری يافتند. ديوار های ضخيم ايوان های دوره سلجوقی در اين بناها جای خود را به ديوار هايی پنجره دار دادند. حد فاصل داخلی و خارجی ديوار ها و جرز های ساختمان های اين دوره نيز در عمق كار شد و به همين سبب ديوار های ضلعی نازك و جرز های سنگين گوشه ای به وجود آمدند. در داخل شبستان مساجد دوره ايلخانی نيز ديوار ها معمولاً نازك ساخته می شدند و فقط ديوار نقاطی كه تمام سنگينی گنبد بر آن قرار داشت ضخيم بود.

در دوره ايلخانان معماری ايران به تدريج دچار تحولات و پيشرفت هايی شد و تزيينات گچ بری، كاشی كاری و آجر كاری با مهارت خاص در ابنيه اين دوره جلوه های زيبايی از هنر معماری ايران را به وجود آوردند. در عهد ايلخانی گچبری يشرفت فراوانی يافت و نمونه های گچبری های اين دوره در محراب مسجد جامع اصفهان، مسجد جامع اروميه و مسجد اشترجان برتری آن را بر دوره های متقدم و حتي متأخر به نمايش می گذارد. از مشخصه های معماری اين دوره تأكيد فراوان بر ايجاد تزئينات زيبا و هنرنمايی در داخل بناها است و به نمای خارجی ساختمان ها توجه زيادی نمی شده است. مسجد اشترجان و مسجر فرومد نمونه هايی از اين ابنيه می باشند كه جدای از تزئين سردر مدخل اصلی به نمای خارجی توجهی نگرديده است. در اين شيوه احداث سردری های بلند و مرتفع و دو مناره در دو طرف آن مورد توجه قرار گرفت و اين سبك از معماری از زمان ايلخانان توسعه يافت. يكی از مهمترين ابنيه اين دوره ساختمان های موجود در سلطانيه زنجان است كه قبر سلطان محمد خدابنده در آن قرار دارد. آرامگاه سلطانيه از زيباترين بناهای اين دوره و از شاهكارهای معماری عهد ايلخانی به شمار می رود. اين مقبره زيبا به شكل بنايی هشت ضلعی ايجاد شده كه هر ضلع آن ۱۷ متر طول دارد و ارتفاع گنبد آن از سطح زمين ۵۱ متر و قطر دهانه آن ۲۵/۵ متر است. در طرح و ساختمان اين گنبد ابداعاتی به كار رفته كه در تاريخ معماری ايران بعد از اسلام از اهميت زيادی برخوردار است از جمله اين كه بار وارده از سقف و گنبد به روی تكيه گاه های منفردی وارد می شود و علاوه بر آن گنبد مقبره بدون پشت بند و ياشانه و وسيله تقويت كناری ديگری ساخته شده است. مقبره سلطانيه دارای هشت ايوان است و نور خورشيد از طريق پنجره های موجود در ايوان ها به داخل نفوذ می كند. طبقه دوم ساختمان نيز دارای ايوان های خارجی است. اين مقبره از آجر و گچ و آهك ساخته شده و در داخل آن تزئينات آجركاری، گچبری و گچ كاری بسيار زيبايی صورت گرفته است. هشت مناره نيز در هشت گوشه مقبره سلطان محمد خدابنده قرار گرفته و بر زيبايی گنبد سلطانيه افزوده اند.
مسجد جامع ورامين از ديگر ابنيه زيبای اين دوره است كه به طرزی هنرمندانه ساخته شده و اوج هنر معماری آن روزگار را به نمايش می گذارد. سردر ورودی بلند مسجد با طاق نماهای دو طرف آن و گنبد مسجد كه در قسمت پايين به هشت قسمت و در بالا به شانزده قسمت تقسيم شده اند از ويژگی های مسجد می باشند.

منابع:
۱- كيانی، يوسف: تاريخ هنر معماری ايران در دوره اسلامی، تهران، سمت، ۱۳۷۰.
۲- پوپ، آرتور: معماری ايران، ترجمه غلامحسين صدری افشار، تهران، فرهنگان، ۱۳۶۶.
۳- اقبال آشتيانی، عباس: تاريخ مغول، تهران، امير كبير، ۱۳۶۶.
۴- گشايش، فرهاد: تاريخ هنر ايران و جهان، تهران، عفاف، ۱۳۷۸.

پنجشنبه، فروردین ۲۷، ۱۳۹۴

جنگ کاره نبرد ارد پادشاه اشکانی با کراسوس سردار رومی (۱۹)

روم که پس از نابودى كارتاژ، نابودى پادشاهى پونت، تضعيف ارمنستان و تسخير يونان تقريباً در آسياى صغير و مديترانه دشمنى نداشت و در شمال اروپا نيز تا توانسته بود از جنگل نشينان به اسارت گرفته بود، اكنون براى فتح جهان متمدن آن روز بايد وارد بين النهرين مى شد. حال آنكه در شرق قدرت جديدى در حال توسعه بود. پارت ها يا اشكانيان در حدود ۱۰۰ سال قبل از ميلاد به قدرتى قابل توجه رسيده و با اخراج سلوكيان از سرزمين اصلى ايران اكنون قصد ورود به ارمنستان، آسياى صغير و بين النهرين را داشتند. طبيعى بود كه در اين شرايط جنگ غيرقابل اجتناب باشد. مهرداد اول پادشاه اشكانى ابتدا براى آنكه از جانب بيابانگردان شرقى رها شود، آنها را در يك نبرد تعيين كننده شكست داد و سكاها و صحرانوردها در اثر اين شكست تا ده ها سال مزاحم ايران نشدند. بنابراين جانشينان او از جانب شمال و شرق راحت بودند.

دليل اوليه پيدايش تضاد بين ايران و روم
در زمان نبردهاى ارمنستان و روم، پمپه سردار رومى از ايران خواست تا در اين نبرد به زيان ارمنستان شركت كند و در مقابل دو شهر ارمنستان در اختيار ايران باشد. اما پس از پايان جنگ و شكست ارمنستان، پمپه با اين استدلال كه ايران در جنگ با ارمنستان جدى نبوده، از اين قول خود شانه خالى كرد.
پمپه سردار پرقدرت رومى پس از مطيع ساختن سوريه و آسياى صغير، وارد بين النهرين شده و اين تقاضاى فرهاد پادشاه ايران را براى آنكه رود فرات حد فاصل دو كشور باشد را نپذيرفت. به گفته مورخان، پمپه در همان زمان حتى خيال ورود به ايران را به سر داشت، اما به دليل وسعت خاك ايران از اين تصميم منصرف شد و آتش جنگ موقتاً خاموش شد.

كراسوس و ايران
كراسوس، پمپه و سزار، سه سردار بزرگ روم در ۶۰ قبل از ميلاد با يكديگر توافق كردند كه در انجام كارها با يكديگر هماهنگ باشند و بنابراين على رغم وجود سنا، اين سه نفر حاكم امپراتورى بودند. كراسوس در ۵۵ قبل از ميلاد به حكمروايى سوريه منصوب شد. او در سال بعد با استفاده از قدرت لژيون هاى روم، بين النهرين را تسخير و عملاً ايران و روم را هم مرز كرد. پيروزى هاى مداوم روم در اروپا و شرق سبب شد تا روم ظفر بر ايران را نيز كار ساده اى فرض كند.

اشتباه بزرگ كراسوس
«آرتا ورديس»، پادشاه ارمنستان پس از آنكه از تصميم كراسوس مطلع شد، به او پيشنهاد داد كه از خاك اين كشور به ايران حمله ور شود. چرا كه لژيونرها در كوهستان بهتر مى جنگند و سواران پارت (نقطه قوت ارتش ايران) نمى توانند در خاك كوهستان ارمنستان به خوبى تاخت و تاز كنند. وى حتى وعده شانزده هزار سوار و سى هزار پياده را به كراسوس داد، اما كراسوس به دليل غرور ناشى از پيروزى هاى مكرر لژيون هاى رومى و آشنايى به خاك بين النهرين درخواست او را نپذيرفت و ۵۴ قبل از ميلاد آماده جدال با ايران شد.
اگر كف دست من مو مى بينيد، ايران را خواهيد ديد
پادشاه ايران در اين زمان اورُد بود. وى در ابتدا خواهان جنگ با سربازان كراسوس نبود و سفيرى به نزد كراسوس فرستاد با اين پيام كه اگر مردم روم خواهان جنگ با من بودند، من از بدترين عواقب آن نيز بيم نداشتم، اما اگر شما (كراسوس) با هدف شخصى مى خواهيد به ايران دست اندازى كنيد، حاضرم به سفاهت شما رحم كرده و اسراى روم را پس دهم (تا جنگ نشود).
كراسوس مغرور، در پاسخ به سفير ايران گفت: جواب شما را در سلوكيه مى دهم (مراد از سلوكيه، خاك ايران است) و سفير ايران نيز در جواب او با خنده جمله معروفى را گفت.
«اگر در دست من مو مى بينيد، ايران را خواهيد ديد

سرعت عمل شاه ايران
اورُد كه در اين زمان از سردارى بسيار باهوش و ورزيده به نام سورن (يا سورنا) بهره مى برد، اول بسرعت به ارمنستان حمله برد تا از شكل گيرى سپاه بزرگ ارمنى عليه نيروهاى خود جلوگيرى كند. سپس سورن را به جنگ با كراسوس فرستاد. اقدام اورُد از نظر نظامى بسيار داراى اهميت بود، چرا كه ارمنستان تسخير شده و ارتباطش با سردار رومى قطع شده بود. اكنون براى پيروزى تنها به رشادت سواران پارت احتياج بود.
كراسوس با ۴۲ هزار سرباز لژيون خود وارد جلگه هاى بين النهرين شده و به حران يا كاره رسيد. سورن كه مى دانست سربازان حرفه اى و غرق در جوشن و فولاد روم را به سادگى نمى توان شكست داد، دست به حيله جنگى زد. وى عمده سواران پارتى خود را پشت تپه ها پنهان كرد و آنهايى را كه به سمت كراسوس كشاند نيز موظف كرد تا سلاح هاى خود را زير لباس پنهان كنند.
هنگامى كه لژيونها تركيب «فالانژ» را به خود گرفتند ناگهان ايرانى ها به صداى طبل از گوشه هاى مختلف به لژيونهاى رومى حمله بردند. سربازان منظم رومى جهت مبارزه را تغيير داده و نيزه هاى خود را به سمت نيروهايى كه آنها را از پشت مورد هجوم قرار دادند برگرداندند اما سرعت آنها به اندازه سواران پارت نبود و اين لژيونها نتوانستند به سرعت آنها، جاى خود را تغيير دهند.
در اين اثنا سواران ايرانى لباس خود را كنار زده و كمان ها، سلاح ها و زره هاى خود را نمايان كردند. سرداران پارت با حركت زيگزاگى تيرها را به سمت لژيونهاى رومى رها كردند. ابتكار عمل اكنون در دست سپاه ايران بود. آنها لژيونها را به سمت بيابان كشيدند و بخش عظيمى از مردان رومى با تير پارت ها بر زمين افتادند.در اين زمان فابيوس پسر كراسوس كه سال ها همرزم سزار بزرگ بود با ۱۴۰۰ سوار سنگين اسلحه به كمك كراسوس رسيد.
ورود فابيوس و دلاورى سواران وى سبب شد تا كراسوس براى ساعاتى از زير ضربات پارت ها بيرون آيد اما ظرف همين مدت فابيوس و سواران آن به كلى توسط پارت ها منهدم شدند.
كراسوس زمانى كه مى خواست مجدداً فرمان حمله بدهد ناگهان سر پسر خود را به نيزه مردان سوار پارت ديد. روحيه رومى ها اكنون بشدت تضعيف شده و بالعكس پارت ها حملاتشان را تشديد كردند. اكتاويوس سردار ديگر رومى در اين موقع پيشنهاد عقب نشينى به كوهستان را (براى در امان ماندن از حمله سواران) داد اما راهنماى عرب به رومى ها خيانت كرد (و يا اشتباه كرد) در نتيجه سورن به حملات خود به رومى ها ادامه داد.
 

چهارشنبه، فروردین ۱۹، ۱۳۹۴

گور ایرانی

خانواده اسب والاغ در دنیا شامل ۱ جنس و ۷ گونه است که یک گونه آن به نام گور آسیایی درناحیه وسیعی از آسیا پراکنده است گور آسیایی هم ۶ زیر گونه دارد که یکی از آنها به نام گور ایرانی در کشورما زندگی می کند تعدادی گور نیز در منطقه مرزی سرخس وجود دارد که به نظر می رسد زیر گونه گورکولان باشند.
پراکندگی
گور ایرانی، که فقط در کشور ما زندگی می کند در گذشته در بیشتر دشت های وسیع مرکزی و جنوبی کشور پراکنده بود ولی در حال حاضر پراکندگی آن به منطقه حفاظت شده توران در استان سمنان و منطقه حفاظت شده بهرام گور دراستان فارس محدود است. تعدادی گور نیز در منطقه مرزی سرخس با ترکمنستان وجود دارد که به نظر می رسد از زیر گونه گورهای کولان باشد که درمنطقه بادخیر کوهستان زندگی می کنند.
زیستگاه و غذای گور
گور ایرانی در جاهای مسطح کویری و تپه ماهورهای کوتاه اطراف آن زندگی می کند. این منطقه ها روزهای گرم و شب های سردی دارد. میزان بارندگی هم در آنها بسیار کم است به همین سبب، بیشتر گوناگون خوار، قسمت زیادی از آب مورد نیاز بدن خود را از این گیاهان به دست می آورند. گیاهان مهم مناطق کویری ایران، درمنه، قیچ، کاروان کش وتاغ نام دارد.
گورها گیاه خوارند و غذای آنها را سر شاخه های درختان، بوته ها و گیاهان علفی تشکیل می دهد ولی از بین این گیاهان علف ها را ترجیح می دهند. در میان علف ها نیز قسمت های سبز را بیشتر از قسمت های خشک دوست دارند معمولا گورها صبح ها و عصرها به چرا می پردازند. دندان های آسیای آنها پهن است و تاج بلندی دارد که در مقابل فرسایش گیاهان فیبردار به خوبی مقاومت می کند. دستگاه گوارش آنها به دلیل داشتن موجودات کوچک ذره بینی به نام پروتوزا قادر به هضم قسمت زیادی از بافت های سلولزی گیاهان است در نتیجه، گورها می توانند ازگیاهانی که برای بعضی علف خواران دیگر بدخوراک است به خوبی تغذیه کنند.
گورها نسبت به سایر پستاندارن مناطق کویری نیاز بیشتری به آب دارند. به این سبب، در روزهای گرم تابستان تقریبا هر روزه از آبشخورهایی که فاصله آنها تا محل چراگاه کمتر از ۲۰ کیلومتر است آب می نوشند.
عادت ها ورفتارها
گورها به صورت اجتماعی زندگی می کنند. گاهی اوقات نرهای مسن تنها مشاهده می شوند ماده و کره نیز با هم یا در گروه هایی که همه ماده و کره هستند زندگی می کنند.
گورها روزها فعال هستند و صبح زود و اوایل غروب، تحرک بیشتری دارند ولی در جاهایی که احساس امنیت نمی کنند شب ها نیز فعال هستند. در این جاها گورها نیمه های شب برای نوشیدن آب به آبشخورها میروند.
حس بویایی، بینایی و شنوایی گورها بسیار قوی است و این جانور می تواند از فاصله زیاد بوی انسان را حس کند.
گورها می توانند مسافت های کوتاه را با سرعت ۶۰ تا ۷۰ کیلومتر در ساعت بدوند. ولی پس از مدتی، سرعت آنها کم می شود و به ۴۰ تا ۵۰ کیلومتر در ساعت می رسد. با این سرعت، گورها می توانند کیلومترها راه را بدون خستگی طی کنند.
تولید مثل
در اواخر خردادماه، زمان جفت گیری گورها فرا می رسد در این هنگام بین نرها جدال سختی در می گیرد که با گاز گرفتن و لگد زدن همراه است بیشتر نرها قسمتی از دم خودرا در این جدال ها از دست می دهند مدت آبستنی گور ماده حدود یک سال است. این زمان تقریبا ۲۰% بیشتر از زمان آبستنی نشخوارکنندگان هم اندازه این جانور است. درنتیجه کره ها درزمان تولد رشد زیادتری دارند و کامل تر هستند آنها مدت کوتاهی پس از تولد، میتوانند مادر خودرا تعقی کنند.
در هنگام زایمان مادر از گله جدا می شود و به جای امنی می رود هرماده فقط یک کره می زاید. بین کره و مادرروابط نزدیکی وجود دارد که ممکن است تا دو سال طول بکشد. در این مدت مادر از کره در مقابل جانوران شکارچی، به شدت مواظبت می کند.
کره های نر در دو سالگی قادر به جفت گیری هستند ولی به دلیل رقابت میان نرها معمولا تا ۴ سالگی موفق به جفتگیری نمی شوند. درماده ها سن جفت گیری به تغذیه آنها بستگی دارد معمولا گور ماده در دو سالگی قادر به جفت گیری و تولید مثل است. گور ماده ایرانی هر دو سال یک بار آبستن می شود. ولی گور کلا سالی یک بار بچه می آورد. گورها حدود ۴۰ سال عمر می کنند.
چگونه می توان گورها را از نزدیک مشاهده کرد؟
در حال حاضر، گورهای ایرانی در منطقه حفاظت شده توران و منطقه حفاظت شده بهرام گور زندگی می کنند منطقه حفاظت شده توران، درشرق شهرستان شاهرود قرار دارد. این منطقه ویژگی های خاص زیست محیطی دارد به همین سبب یونسکو آن را یکی از ذخیره گاه های کره زمین شناخته است. در این منطقه در حدود ۳۰۰ راس گور ایرانی زندگی می کنند.
منطقه حفاظت شده بهرام گور در جنوب شهرستان نی ریز فارس است. بهرام گور یکی از پادشاهان سلسله ساسانی بود که به شکار گور علاقه زیادی داشت. در این منطقه، که درنوع خود بی نظیر است حدود ۱۰۰ راس گور ایرانی زندگی می کنند.
مناسبترین زمان برای مشاهده و عکس گرفتن از گورها، شهریورماه است دراین فصل به سبب خشک بودن علوفه، گورها و بخصوص ماده هایی که بچه خود را شیر می دهند به آب بیشتری نیاز دارند. به همین دلیل، اغلب در اطراف آبشخورها جمع می شوند وجود گور در یک منطقه را میتوان با رد پا و مدفوع آن، که شبیه مدفوع اسب و الاغ است، تشخیص داد.
وضعیت گور در ایران
در گذشته ای نه چندان دور گله های بزرگ گور دربیشتر مناطق کویری و نیمه کویری ایران مشاهده می شد ولی متاسفانه در این سالها، تعداد آنها به شدت کاهش یافته است به طوری که خطر انقراض نسل این جانور را تهدید می کند در حال حاضر، حدود ۴۰۰ تا ۶۰۰ راس از این جانوردر محیط طبیعی زندگی می کنند درحدود ۵۰ راس نیز در باغ وحش و پارک های مصنوعی جهان نگه داری می شوند که گور ایرانی خالص نیستند و با گور کولان مخلوط شده اند.
مهم ترین عوامل کاهش جمعیت گور ایرانی عبارت است از:
- شکار غیر مجاز از طریق تعقیب جانور با موتور سیکلت و اتومبیل.
- اشغال زیستگاه ها و آبشخورهای این جانور به وسیله دام ها.
- توسعه کشاورزی و به زیر کشت رفتن زیستگاه طبیعی آنها.
از این سه مورد شکار غیر مجاز مهمترین عامل کاهش جمعیت این جانور است زیرا عده ای نا آگاه برای تفریح و گاهی هم برای به دست آوردن گوشت و مغز استخوان این جانور آن را شکار می کنند. عده ای بر این باورند که مغز استخوان گور برای درمان درد مفاصل موثر است این شکارچیان با استفاده از موتور سیکلت های قوی یا اتومبیل های بیابانی، گورها را برای جاهای صاف و حتی تپه و ماهورها تعقیب می کنند از آنجا که سرعت گور درحدود ۴۰ تا ۵۰ کیلومتر در ساعت است. به آسانی به جانور نزدیک میشوند و آن را شکار می کنند.
اقدامات حفاظتی انجام شده
گورایرانی که فقط در ایران به صورت وحشی زندگی می کند یکی از نایاب ترین جانداران روی زمین است به همین دلیل سازمان حفاظت محیط زیست ایران ازسی سال پیش، آن را حمایت شده اعلام کرده است شکار گور هم در تمام فصول سال ممنوع است زیستگاه های مهم این جانور مانند منطقه حفاظت شده توران و بهرام گور و پارک ملی کویر به طور مستقیم حفاظت می شوند.
برای اطمینان ازبقای این جانور درسال ۱۳۵۰، هفت راس گور ازمنطقه توران گرفته شد و در دشت خونیجه، واقع در منطقه حفاظت شده خوش ییلاق شاهرود رها گردید. این گورها در سال حاضر به زندگی خود ادامه می دهند.
گونه های غیر ایرانی
همان گونه که در بخش رده بندی اشاره شد خانواده اسب و الاغ ۷ گونه داد که مربوط به یک جنس بهنام Equus است از این ۷ گونه ، ۳ گونه زبرا، ۳ گونه گور و ۱ گونه اسب وحشی است.
زبرا جانور آشنای دشت ها ومناطق ( ساوانای) آفریقاست . سطح بدن همه آنها از نوارهای سیاه وسفیدی پوشیده شده است شکل نوارها در گونه ها و زیر گونه های زبرا متفاوت است در بیشتر نقاط آفریقا، زبراها مورد احترام هستند و بسیاری آن را نشانه زیبایی و آزادگی می دانند و برخی آنها را مقدس می شمارند. آفریقایی ها، درمراسم گوناگون با نقاشی نوارهای سیاه و سفید روی صورتشان خود را به شکل زبرا در می آورند. آنان کوشش می کنند مانند زبرا راه بروند و برای زیبا جلوه دادن خود حرکات این جانور را تقلید کنند.
هر سال عده زیادی جهانگرد از سراسر جهان برای تماشای زبرا به کشورهای آفریقایی می روند در نتیجه این کشورها ازاین راه درآمد زیادی به دست می آورند.
فهرست منابع
۱- اعتماد، اسماعیل، پستانداران ایران ( جلد دوم) سازمان حفاظت، محیط زیست ۱۴۶۴.
۲- ضیایی، هوشنگ، راهنمای صحرایی پستانداران ایران، سازمان حفاظت محیط زیست ۱۳۷۵.
- Boitanl and Bartoil: the mecdonald Encylopedia of mamals Macdonald and co, london ۱۹۸۰.
- Colinp, groves. Horses, Asses and zebras in the wild. David and charles london ۱۹۷۴
- Corbet, G.B,. and Hill, J. E: A world list of widife mangment Species, ۳ rd ed. British Museum london ۱۹۹۱.
- Friuz Eskandar: conservation and widife management in Iran.
Game and fish Department of Iran ۱۹۷۱.
- Grzimek , Grzimek's Animal life Encyciopedia, Mammals, Van Nostrand Reinhold L T.D. N. Y. ۱۹۷۲.
- Heinz – Geovgklos Berlin Zoological Garden. Berlin- ۱۹۸۸.
- I.U.CN / SSC Equid specialist group. Zebras, Asses, and Horses. Anction plan for the conservation of wild Equids ۱۹۹۲.
- Maier/ Page zoo the modern ark facts on file new york ۱۹۹۰
- Wiesner hening , Fritz Hirch Hellabrunn Dermunchemer Tierpark