شنبه، فروردین ۱۸، ۱۳۹۷

تاريخچه دامپزشكی در ايران

دامپزشكی كهن:
در سفرنامه فيثاغورث در مورد زرتشت ( پيامبر ايرانيان كه زمان ظهور آن حدود ۶۰۰ سال قبل از ميلاد مسيح است ) و آئين او نكته جالبی وجود دارد و آن نكته اين است كه زرتشت از فن دامپزشكی و درمان حيوانات اطلاع داشته است كه در كتاب اوستا می توان نكات متعددی درباره پرورش حيوانات و روش درمان بيماريهای دام مشاهده كرد. در اين كتاب برای اولين بار به طبقه بندی حيوانات برمی خوريم . مسئوليت پرورش و درمان بيماريهای حيواناتی چون اسب،گاو، گوسفند ، شتر، سگ، و پرندگان به عهده دامپزشكان بوده است و دامپزشكان بدين جهت دارای مقامی ارجمند و با ارزش بوده اند. علاوه بر اين چون اسب در ارتش ايران باستان نقش بسيار ارزنده و مهمی داشته است ، لذا دامپزشكانی كه عهده دار تربيت و پرورش و همچنين درمان بيماريهای آنها بوده اند، دارای مقامی بسيار والا بوده است. چنانكه رئيس اداره دامپزشكی ارتش در زمان داريوش داراي مقام سپهبدی و فرماندهی دسته سواره نظام بوده است. فن دامپزشكی در حدود ۵۰۰ سال بعد از ميلاد مسيح در ايران به صورت علمی و كلاسيك در آمده است.بايد توجه داشت هدف از تربيت مدرسه دامپزشكی در آن زمان درمان اسبان ارتش بوده است لذا احتياج به داشتن افراد متخصص و كاردان زياد بوده و دامپزشكان در آن زمان به نگارش كتبی تحت عناوين پرورش اسب , فن سواركاری , درمان بعضی از بيماريهای غير عفونی و عفونی و چگونگی استفاده از اسب در جنگ اقدام نموده اند. در ايران قديم پزشكی و دامپزشكی يكی بود و درزمان ساسانيان به تدريج دامپزشكی به صورت تخصصی از پزشكی در آمده است و به عنوان حرفه تا حدی استقلال يافت ولی باز اساس پزشكی و دامپزشكی يكی بود پس از اين آموزش ها جهت صدور اجازه كار آزمون اصلی از دامپزشكان گرفته می شد چنانكه در ساير رشته های پزشكی نيز مرسوم بود.
دامپزشكی نوين:
در سال ۱۲۹۰ هجری شمسی كه دولت ايران تصميم گرفت تشكيلات ژاندارمری نوينی را پايه گذاری نمايد از دولت سوئد عده ای كارشناس نظامی برای تاسيس ژاندارمری استخدام نمود كه به همراه افسران سوئدی دو نفر دكتر دامپزشك نيز بودند اين دو نفر افسر دامپزشك به اتفاق دامپزشكان اقدام به تاسيس مدرسه دامپزشكی برای تربيت كادر مورد احتياج ارتش نمودند.
- در سال ۱۳۱۱ بنای دانشكده دامپزشكی ابتدا به صورت مدرسه و بعدا دانشكده گذارده شد . در ابتدای امر اين دانشكده زير نظر وزارت كشاورزی بود ولی بعد با اعزام تعداد قابل ملاحظه ای دانشجو به كشور فرانسه و مراجعت ايشان از وزارت كشاورزی منتزع گرديد و ضميمه دانشگاه تهران شد .
-در سال ۱۳۰۴ پس از همه گيری طاعون گاوی (اولين بار در سال ۱۲۹۵ همه گيری طاعون گاوی در شمال و مركز ايران گزارش شده است) شيوع يافت و خسارات بسياری را سبب شد و در نتيجه در وزارت كشاورزی اداره ای به نام سازمان دفع آفات حيوانی ( كه بعدا به صورت سازمان دامپزشكی درآمد) تاسيس گرديد .اين شعبه تحت نظارت مؤسسه پاستور ( وابسته به وزارت فوائدعامه) با ۲۲ نفر پرسنل شامل ۱۴ نفركادر فنی و ۸ نفر كادر خدماتی تشكيل و مسئوليت آن به عهده مرحوم دكتر عبداله حامدی گذاشته شد .
- در سال ۱۳۰۵ مؤسسه پاستور شعبه دفع آفات حيوانی به وزارت فلاحت منتقل شد.
- در سال ۱۳۱۴ با توجه به ضرورت كنترل بيماريهای مهلك دامی و نظارت بهداشتی دام و فرآورده های دامی قانون تفتيش صحی حيوانات به تصويب مجلس شورای ملی رسيد و اداره كل دامپزشكی جايگزين مؤسسه دفع آفات حيوانی شد.
- در سال ۱۳۲۴ آئين نامه بازرسی مواد خوراكی مورد تصويب هيات وزيران قرار گرفت و مسئوليت مهمی به دامپزشكی محول گرديد.
- در سال ۱۳۲۵ بنابر مصوبه هيئت دولت , بنگاه كل امور دام شامل دو اداره كل دامپروری و دامپزشكی تشكيل گرديد. به موجب اين مصوبه ادارات دامپزشكی در استانها و شهرستانها بخشی از ادارات كشاورزی استان گرديد.
- در سال ۱۳۲۶ اختيارات محدودی به دامپزشكی استانها داده شد به طوری كه در هر اداره كشاورزی ۲ معاونت ايجاد شد. يكی از اين معاونتها ويژه دامپزشكی در نظر گرفته شد. معاون دامپزشكی رئيس اداره دامپزشكی نيز بود و كليه امور فنی و مالی در اختيار وی قرار داشت.
- درسال ۱۳۳۹ طی دستور وزير كشاورزی كليه ادارات دامپزشكی استانها مستقل و تحت نظارت مستقيم مدير كل دامپزشكی كشور قرار گرفتند.
- بروز بيماری طاعون گاوی در سال ۱۳۴۴ و تلفات سنگين ناشی از آن و نقش حياتی دامپزشكی در ريشه كنی آن و گسترش دامداريهای صنعتی در كشور ، بازنگری در وظايف و تشكيلات دامپزشكی را اجتناب ناپذير نمود.
- سرانجام با تلاش و پيگيری مسئولين در سال ۱۳۵۰ قانون سازمان دامپزشكی كشور مشتمل بر ۲۱ ماده و يك تبصره به تصويب مجلس شورای ملی و مجلس سنا رسيد.
- در سال ۱۳۶۷ شبكه های دامپزشكی استانها دوباره تشكيل و زير نظر سازمان مركزی قرار گرفتند . بنا بر دستور وزير كشاورزی بودجه مستقل به ادارات دامپزشكی استانها اختصاص يافت.
 

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر