ابوريحان محـمد بن احـمد خوارزمی از نوابغ و دانشمندان بزرگ ايران در سال ۳۶۲ هـجری قـمری در منـطقه خارج از شهـر خوارزم بدنـيا آمد، و به هـمين دليل او را "بـيـرونی" لقـب دادند. در نوجوانی نـزد يکی از اميرزدگـان ، دانشمند معـروف به ابونصر عـراق (از خاندان آل عراق) به تحـصيل مثـلثات کروی و دانش رياضی پـرداخت و با حـمايت مالی هـمين فرد بود که توانست نزد استادان مخـتـلف به فراگـيری عـلوم و دانش های زمانه خود هـمچـون طب و فـلسفه بپـردازد. در جـوانی به دربار سلسله خوارزمشاهـيان، که اهـل عـلم و ادب و حامی و مشوق دانشمندان و اديـبان بودند، پـيوست. پس از انـقراض دوران زمامداری اين سلسله به ری رفت و در مباحثات رياضی با دانشمندان آن ديار شرکت کرد. حاصل گـفت و گـوهای عـلمی بـيرونی با اين دانشوران در کـتاب " مقاليد عـلم الهـيئت " آورده شده است.
ابوريحان سپس به جرجان(گـرگـان) و به دربار قابوس بن وشمگـير، پادشاه آل زيار رفـت و به پاس حمايت قاموس، کـتاب مشهـور خود به نام " آثارالباقـيه" را به نام وی تاليف کرد. در هـمين دوره بود که به اکـتـشاف نجـومی و رصد ستارگـان پرداخت و طول و عرض جـغـرافـيايی جرجان را محاسبه کرد.
بـيرونی در اوايل سال ۳۹۴ از جرجان به خوارزم رفـت و مدتی با ابوعلی سـينا و ساير دانشمندان دربار عـلی بن ماًمون خوارزمشاه به بحث علمی پـرداخت. ماًمونيان، که شاخه ای از سلسله خوارزمشاهـيان به حساب می آيند (و آنها را خوارزم شاهان ماًمونی نيز می نامند)، در دانش دوستی و ادب پـروری شهـره بودند. وجود وزيری اهـل فضل در دستگـاه مأمونيان به نام ابوالحسن احمد بن محمد سهـيلی باعث رونق ادب و دانش شد و فضايی بسيار مطلوب برای رشد عـلم و اکتـشافات و اخـتراعات فراهـم آمد.
با حمله غـزنويان و به پايان آمدن دوران خوارزمشاهـيان، ابوريحان با سپاهـيان سلطان محـمود غـزنوی از خوارزم به غـزنـين رفت و تا سال درگـذشت خود مقـيم اين شهـر بود. به عـبارت ديگر ابوريحان 32 سال از عـمر پربار خويش را در دربار سلطان محـمود، سلطان مسعـود و سلطان مودود گـذراند.
شهـرت عالمگـير ابوريحان در مدت اقامتـش در هـند در معـيت غـزنويان باعث گـرديد عـليرغـم آن که هـنديان سپاهـيان غـزنوی را دشمن خود می پـنداشـتـند مقام و مرتـبه اش را گـرامی دارند. ابوريحان در اين مدت زبان سانسکريت و عـلوم و دانش هـنديان را فرا گـرفت و برآيـند پژوهـش های خود را در کتابی به نام " کـتاب الهـند " درآورد که منـبعـی موثـق برای شناخت مکاتب و عـقايد هـنديان است. وی هـمچـنين کـتابی دربارهً نجـوم و رياضيات از سانسکريت به فارسی برگـرداند که عـنوان آن " زيج سند هـند " است.
اختراعات، اکـتشافات و پـژوهـش هاي ابوريحان:
اصل تسطيح کره و ترسيم نقـشه های جـغرافـيايی
چاه آرتـزين ( عليرغـم ادعای غـربـيان در نسبت دادن اين کشف به خود، ابوريحان در آثارالباقيه مفصلا به آن پرداخته)
ترازوی ابوريحان که از دقـيق ترين ترازوهای تاريخ عـلم است
اصل نجومی تسوية البـيوت
اصل نجـومی مطرح شعـاع
سير نور و صوت
محاسبه مساحت، محيط و قطر کـره زمين
طول و عـرض جـغـرافـيايی و سمت قـبلهً بـلاد
چـگـونگی تعـيـين قـله و ساحت محـراب مسجـد
رصد ميل کلی و ميل اعظم در نجوم
حرکت زمين
حرکت وسطی و اوج خورشيد
خاصيت فيزيکی الماس و زمرد
جزر و مد رودها و نهـرها
اشکال هـندسی گلها و شکـوفه ها
امکان ايجاد خلاء
پـژوهـش در مورد چگـونگی توليد عسل
رصد خسوف و کسوف
پـژوهـش تاريخی در مورد سلسله ساسانيان
تـنظيم خانه های شطرنج
ساخت افزارهای ويـژه رصدی ( سه ميله، شاقول، ... )
ساخت کرهً جـغـرافـيايی
طرح نظريهً وجود قارهً آمريکا
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر