پلنگ ایرانی

پلنگ ایرانی یکی از بزرگ ترین زیرگونه پلنگ ها به شمار می رود که زیستگاه اصلی آن غرب آسیا می باشد. این نوع از پلنگ ها که از نژاد ساکسی کالور می باشند، دارای دست و پای نسبتاً کوتاه با پنجه های پهن، ناخن های تیز و بلند، موهای نرم و کوتاه، رنگ موهای پشت سفید و کرم متمایل به نارنجی، زیر بدن خاکستری است. خال های موجود در پوست این جانور زیبا شبیه گل می باشد.

 

ایران مهمترین زیستگاه پلنگ در خاورمیانه است و جمعیت مناسب پلنگ در این کشور امکان بقای گروه‌های کوچک این حیوان در قفقاز، شرق ترکیه و احتمالاً ترکمنستان را از راه مهاجرت‌های بین‌مرزی افزایش می‌دهد. با این حال تراکم جمعیتی پلنگ در ایران بسیار پایین است و ۰٫۰۶ تا ۰٫۱ قلاده در هر ۱۰۰ کیلومترمربع برآورد می‌شود.

پلنگ ایرانی در اکثر مناطق کشور اعم از مناطق کوهستانی، جنگلی، بیابانی، استپی، بلوچی و ارتفاعات مختلف چون ارتفاعات البرز و تپه های ماهور کویر مرکزی زندگی می کند. طبق مطالعات انجام شده بر روی پلنگ های موجود، در ایران سه نوع پلنگ یافت می شود. یک نوع نژاد «ساکسی کالور» است که در کوهستان های البرز و جنگل های شمال زندگی می کنند. نوع دوم «میلانو» نامیده می شود که دارای جثه ای کوچکتر و بدنی پر پشم تر دارد و نوع سوم با نام علمی «تولیانا» دارای رنگی روشن تر و جثه ای کوچک است که در قسمت های کویری، مرکزی، حوالی استان فارس و خوزستان یافت می شود.

 

مهم ترین ویژگی پلنگ ها این است که به صورت انفرادی زندگی می کند و معمولاً آرام، بی صدا و با سرعت کم حرکت می کند، اما در مواقع ضروری می تواند سرعت خود را به بیش از ۶۰ کیلومتر در ساعت افزایش دهند. سوراخ درختان، شکاف سنگ ها، غارها و دیگر حفره های طبیعی، مکان مناسبی برای زندگی آنان محسوب می شود. فصل جفت گیری پلنگ اواسط زمستان است. دوران بارداری پلنگ ماده ۹۵ روز است و پلنگ ماده می تواند از ۱ تا ۶ بچه به دنیا آورد. توله های پلنگ تقریباً در ۳ سالگی بالغ می شوند و عمر آن ها در حیات وحش ۱۲ سال و در قفس حدود ۲۳ سال می باشد. جمعیت این زیر گونه ها در محدوده های جغرافیایی حدود ۱هزار و ۳۰۰ قلاده برآورد شده که از این تعداد براساس آمار سال ۱۳۸۳ در ایران ۵۵۰ تا ۸۵۰ قلاده تخمین زده شد، البته به دنبال انتشار این آمار، اتحادیه بین المللی حفاظت از محیط زیست (IUCN) این زیرگونه پلنگ را در فهرست گونه های در خطر انقراض قرار داد. همچنین براساس آمار سال ۱۳۸۷ تعداد پلنگ موجود در منطقه کوهستانی و خشک تندوره حدود ۶۰ قلاده گزارش شده بود. تعداد پلنگ های موجود در مناطق مختلف به منابع غذایی آنان بستگی دارد. پلنگ از حیوانات مختلفی چون: بزکوهی، انواع گوزن به ویژه مرال، قوچ و میش، انواع غزال ها، گراز، موش، خرگوش، تشی، روباه، شغال، انواع پرندگان و خزندگان تغذیه می کند. غذای اصلی این نوع از پلنگ در ایران کل و بز است، بنابراین می توان گفت پلنگ ها و بزها زیستگاه مشترکی دارند.