عملیات مخفی ارتش آلمان در خاک ایران

گرچه اطلاعات زیادی از نبردهای متفقین و متحدین در جنگ جهانی اول در اروپا وجود دارد، اما نبردهای "حاشیه‌ای" آن‌ها بخصوص در ایران و عراق امروز به فراموشی سپرده شده است. اخیرا ۵ هزار عکس و دست‌نوشته‌های سروان فریتس کلاین (نفر وسط) توسط پسر ۹۵ ساله او در اختیار پژوهشگران قرار گرفته که با بررسی آرشیو وزارت خارجه آلمان صحت آن تایید و اطلاعات بسیاری از آن بدست آمده است.

سروان فریتس کلاین قبل از آغاز جنگ جهانی اول

سروان فریتس کلاین قبل از آغاز جنگ جهانی اول، وابسته نظامی سفارت آلمان در تهران بوده است. او با فرهنگ ایران کاملا آشنا بود و زبان فارسی می‌دانست. کلاین با آغاز جنگ به برلین فراخوانده شد. طراحان نظامی دولت پروس در پی ضربه‌زدن به نیروی دریایی بریتانیا به این نتیجه می‌رسند که باید تاسیسات کمپانی نفتی ایران و انگلیس مورد خرابکاری قرار گیرد. سروان کلاین داوطلب اجرای طرح می‌شود. سروان کلاین برای اجرای طرح خرابکاری در تاسیسات نفتی کمپانی ایران و انگلیس واحدی را تشکیل می‌دهد که از چند مهندس، پزشک، ۳۰۶ سرباز اسیر سابق اتریشی و مجاری که از اردوگاه‌های روس‌ها گریخته بودند، تشکیل شده بود.

سروان فریتس کلاین (نفر وسط)

واحد عملیات مخفیانه سروان کلاین تحت فرماندهی ارتش عثمانی که جزو قوای متحدین بود، قرار گرفت و با کمک نیروهای عثمانی خود را به منطقه عراق امروزین رساند. به نوشته سروان کلاین در شرایطی که نیروهای روس در شمال و نیروهای بریتانیا در جنوب ایران حضور داشتند، ارتش عثمانی در فکر اشغال بخش غربی ایران بود. سروان کلاین با این نظر مخالف بود و می‌خواست از طریق مردم منطقه با نفوذ این دو کشور مقابله کند. برای اجرای این ایده علیرغم مخالفت عثمانی‌ها به کربلا رفت تا با آیت‌الله‌های شیعه دیدار کرده و نظر آن‌ها برای اعلام جهاد علیه بریتانیا را جلب کند. سروان کلاین در سفر به کربلا با شیخ علی از مجتهدین وقت (عکس محل سکونت شیخ علی) دیدار می‌کند و با استقبال گرم او روبرو می‌شود.

 

سروان کلاین با افسران سوئدی که ژاندارمری ایران را آموزش می‌دادند نیز رابطه نزدیکی داشت. عکس هایال مارسون، فرمانده ژاندارم‌ها به همراه بزرگان قشقایی

سروان کلاین برای اجرای طرح خرابکاری در تاسیسات نفتی کمپانی ایران و انگلیس

طبق اسناد، سروان کلاین چند سرباز آلمانی را در "حرم امام حسین" به نشانه ادای احترام به خط کرده و آن‌ها تیرهوایی شلیک می‌کنند. در این لحظه شیخ علی "چشمک شوخی مابانه‌ای" به کلاین می‌زند و می‌گوید "حالا که به زیارت امام حسین آمدید، پس شما هم کربلایی هستید".

هانس لورز (که فرمانده تیم بود) و باک موفق به انفجار خط لوله نفت آبادان شدند

طبق اسناد، سروان کلاین ۵۰ هزار "رایش مارک" پول رایج آن زمان آلمان را برای اعلام جهاد برعلیه بریتانیا در اختیار مجتهدین و روحانیون در کربلا قرار داده است. این جهاد بعدا با شکست روبرو شد.از اسناد این‌گونه بر‌می‌آید که سروان کلاین همزمان تلاش کرده‌است ارتباطات وسیعی با مردم و عشایر منطقه برقرار کند.

اسماعیل قشقایی نماینده دوره پنجم مجلس شورای ملی

(عکس یادگاری از اسماعیل قشقایی نماینده دوره پنجم مجلس شورای ملی که به فریتس کلاین تقدیم شده است. اسماعیل قشقایی رسما در سال ۱۲۸۵ هجری خورشیدی به ریاست ایل قشقایی رسید)

سروان کلاین در سفر به کربلا با شیخ علی از مجتهدین وقت (عکس محل سکونت شیخ علی)

در کنار تلاش سروان کلاین برای برقراری ارتباط با اقوام و قبایل منطقه، یک تیم از واحد او به همراه دو افسر به نام‌های هانس لورز (که فرمانده تیم بود) و باک موفق به انفجار خط لوله نفت آبادان شدند. یک هفته بعد قبیله عرب باوی که کلاین با آن‌ها رابطه نزدیک داشت، به این خط لوله حمله کردند. این حملات باعث شد تا ارتش بریتانیا (طبق برآورد فرماندهی ارتش آلمان) ۳۲۰ میلیون لیتر نفت از دست بدهد.

علیرغم تلاش‌های واحد سروان کلاین، ارتش عثمانی در مقابل انگیس دچار شکست‌های پیاپی شد.

با شکست نیروهای عثمانی در عراق امروز، فریتز کلاین با باقیمانده واحد خود موفق به فرار شد. او توانست با پای پیاده بیش از صد کیلومتر از میان صحراها عبور کند و با این‌که مورد حمله راهزانان قرار گرفت و تعدادی از همراهانش مجروح شدند، خود را به ترکیه برساند و از آن‌جا به آلمان برگردد.

فریتز کلاین در آلمان از عقاید نظامی‌گری دست برداشت، از منتقدین سرسخت سیاست"امپریالیستی" شد و به فلسفه روی آورد. به گفته دکتر ولتسکه، رئیس موزه پروس، عقاید دوران پس از جنگ کلاین بشدت تحت تاثیر فلسفه زرتشت بوده است. فریتز کلاین مسافرت‌های زیادی کرد (عکس کنار آبشار نیاگارا) او در دست نوشته‌هایش نوشته است:«ایران تا ابد کشور رویایی من خواهد ماند».